BĂNG TẢI HÀNG
KIỂM ĐỊNH AN TOÀN BĂNG TẢI
1. Băng tải là gì?
Băng tải là một thiết bị xử lý vật liệu cơ khí di chuyển hàng hóa, vật tư từ nơi này đến nơi khác trong một đường dẫn xác định trước. Băng tải đặc biệt hữu ích trong các ứng dụng liên quan đến việc vận chuyển vật liệu nặng hoặc cồng kềnh.
2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của băng tải.
a. Cấu tạo của băng tải
- Băng tải có rất đa dạng nến có nhiều cấu tạo khác nhau từ đơn giản đến phức tạp
- gồm các cơ cấu như sau : khung băng tải , rulô chủ động , rulô bị động , cơ cấu dẫn hướng , con lăn đỡ dây , cơ cấu tăng đơ, dây băng tải , động cơ giảm tốc …
b. Nguyên lý hoạt động của băng tải
Nguyên lý hoạt động của băng tải như sau:
- Khi rulô chủ động quay làm cho dây băng tải chuyển động nhờ lực ma sát giữa rulô và dây băng băng tải.
- Để tạo ra lực ma sát giữa rulô và dây băng tải khi dây băng tải gầu bị trùng thì ta điều chỉnh rulô bị động để dây băng tải căng ra tạo lực ma sát giữa dây băng tải và rulô chủ động lực ma sát giữa dây băng tải và Rulô sẽ làm cho băng tải chuyển động tịnh tiến.
- Khi các vật liệu rơi xuống trên bề mặt dây băng tải, nó sẽ được di chuyển nhờ vào chuyển động của băng tải.
Để tránh băng tải bị võng, người ta dùng các Con lăn đặt ở phía dưới bề mặt băng tải, điều này cũng làm giảm đi lực ma sát trên đường đi của băng tải.
Băng tải cao su được bao bọc bởi chất liệu cao su chất lượng cao, bên trong làm bằng chất liệu Polyester, một loại sợi tổng hợp và sợi Poliamit, có đặc tính rất bền, chịu được nước, chịu được thời tiết ẩm, Dây băng tải đòi hỏi phải bền, chắc, chịu mài mòn và ma sát cao
3. Phân loại băng tải và phạm vi ứng dụng của băng tải.
a. Băng tải cao su
Dựa theo cấu tạo băng tải cao su được phân thành 2 loại là băng tải cao su di động và băng tải cao su cố định.
a1. Băng tải cao su cố định
- Là hệ thống băng tải chỉ thực hiện công việc tại một vị trí của quá trình sản xuất.
- Băng tải thường có cấu tạo nằm ngang hoặc nghiêng một góc nhỏ.
- Hệ thống băng tải có vị trí nạp liệu và dỡ liệu cố định
- Khung băng tải và giá đỡ được bắt cố định vào nền công xưởng
- Có khả năng vận chuyển với đường truyền tải dài.
a2. Băng tải cao su di động
Hệ thống vận chuyển nguyên vật liệu tại nhiều vị trí khác nhau trong dây truyền sản xuất
Khung băng tải có gắn các bánh xe di động để di chuyển tới các vị trí yêu cầu
Cơ cấu góc nghiêng có thê thay đổi, vận chuyển theo mục đích
- Phạm vi ứng dụng của băng tải cao su
- Đối với băng tải cao su thường được sử dụng trong các nhà máy sản xuất, hầm mỏ, các nhà ga, bến tàu…kho chứa vận chuyển các vật liệu có dạng cục nhỏ như: xi măng, cát, sỏi…
- Vận chuyển các vật liệu dính ướt hay tới hàng hóa có kích thước lớn như thùng, kiện, bao…
- Băng tải cao su có cấu tạo đơn giản, độ an toàn cao, vận chuyển hàng hóa đa dạng, theo nhiều phương khác nhau, có vốn đầu tư ít, nên được áp dụng rộng rãi trong tất cả các ngành công nghiệp
- Tuy nhiên băng tải cao su cũng có hạn chế về độ dốc khi vận chuyển và không thể vận chuyển theo góc cong được
b.Băng tải xích
Băng tải xích có chi phí thấp, bảo trì tiện dụng hơn so với 1 số loại băng tải khác.
Các loại băng tải xích và đặc điểm
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại băng tải xích như: Băng tải xích inox, băng tải xích nhựa, băng tải xích tấm, băng tải xích cào, băng tải xích treo, băng tải xích đan lưới… Tuy nhiên 2 loại băng tải xích inox và băng tải xích nhựa là được sử dụng nhiều nhất với các tính năng ưu việt hơn so với loại khác
Đặc điểm của băng tải xích
b1. Băng tải xích inox:
- Được chế tạo bằng inox, chịu sự mài mòn cao, có độ bền cao, chống gỉ tốt nên thường được sử dụng trong các môi trường khác nghiệt.
- Băng tải có nhiệm vụ di chuyển các vật thể có kích thước lớn, trọng lượng nhiều , điều này con người khó có thể di chuyển được hoặc cần lượng nhân công rất lớn.
- Kết cấu gồm những tấm thép bắt ngang thường được sử dụng trong các ngành sản xuất tải gỗ, đất, xi măng, đá…
- Băng tải xích inox còn có loại lưới inox tạo thành băng tải lưới inox có chốt ngang. Sử dụng trong các môi trường tải thực phẩm, thủy sản, hay trong các môi trường ngâm nước …
b2. Băng tải xích nhựa:
- Có trọng lượng nhẹ, kết cấu đơn giản, nhưng độ thẩm mỹ cao, phù hợp với mọi địa hình như cong, ngang…
Phạm vi ứng dụng của băng tải xích:
- Băng tải xích được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp.
- Ứng dụng nhiều vào trong ngành thực phẩm, đặc biệt là trong sản xuất đồ uống và nông sản.
- Ứng dụng trong các ngành công nghiệp lắp ráp và thiết bị điện tử: Ti vi, tủ lạnh, điều hoà, xe đạp điện, xe máy, ô tô,…
b3. Băng tải lưới inox
- Băng tải lưới inox với đặc trưng mặt băng tải có khả năng chịu nhiệt độ cao, chịu được tải trọng lớn, ít bị biến dạng hay thay đổi tính chất, đặc trưng do các yếu tố môi trường sản xuất.
- Chất liệu inox là thép không rỉ giúp hệ thống vận hành ổn định lâu dài, tuổi thọ hệ thống cao. Dưới đây là 3 loại băng tải lưới inox phổ biến nhất đang được ứng dụng trong các sản xuất công nghiệp:
- Băng tải lưới inox chạy cong hoặc chạy xoắn ốc – với đặc trưng thiết kế chắc chắn, bền, khả năng uốn cong linh hoạt giúp chịu tải trọng rất lớn trong sản xuất.
- Băng tải lưới inox đan bình thường có cấu tạo mặt băng tải đơn giản, độ bền cao với các lỗ thoáng khí lớn.
- Băng tải lưới inox đan chữ X với cấu trúc chắc chắn, độ bền cao, các lỗ thoáng khí nhỏ hơn so với bình thường
Phạm vi ứng dụng của băng tải lưới inox
- Băng tải lưới inox chạy cong hoặc chạy xoắn ốc được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất
- Băng tải lưới inox đan thường được ứng dụng trong sản xuất hàng hóa, chuyên chở vật liệu nhẹ.
- Băng tải lưới inox đan chữ X được ứng dụng trong chuyên chở vật liệu có kích thước nhỏ
4. Tai nạn lao động và các biện pháp sử dụng an toàn băng tải
Nguyên nhân tai nạn ở băng tải xảy ra là gì ?
- Cố lấy các vật thể lạ trong lúc máy đang hoạt động.
- Tai nạn xảy ra do người công nhân bị vướng vào giữa thanh cuộn và băng tải khi anh ta cố lấy các vật thể lạ.
- Nắp an toàn không được lắp đặt: Không có nắp an toàn tại điểm nối giữa thanh cuộn và băng tải.
- Vị trí công tắc ngắt điện không hợp lý: Công tắc ngắt điện được lắp đặt tại một điểm khó với tới để tắt ngay trong trường hợp khẩn cấp.
Các biện pháp phòng ngừa những tai nạn tương tự
- Tắt máy khi đang bảo dưỡng máy: Cần tắt máy khi đang làm việc trên máy để bảo dưỡng, làm sạch, tra nhiên liệu, kiểm tra và sửa chữa.
- Lắp đặt nắp an toàn hoặc rào chắn: Cần lắp đặt nắp an toàn hoặc rào chắn cho thiết bị định hướng thanh cuộn và phần băng tải để phòng ngừa việc công nhân bị vướng vào.
- Lắp đặt bộ phận tự động loại bỏ vật lạ: Cần lắp đặt một đĩa gạt hoặc một dụng cụ gạt hình chữ T lên nắp trên và một dụng cụ gạt hình chữ V trên bề mặt của băng tải về để ngăn ngừa vật lạ bám vào.
- Các biện pháp phòng ngừa công nhân rơi xuống khi làm việc trên cao: Cần lắp đặt giàn giáo an toàn hoặc đeo dây an toàn khi sửa chữa hoặc bảo trì băng tải trên cao.
- Phải đội mũ bảo hộ lao động: Người công nhân đi vào và làm việc trong những khu vực có đá rơi hoặc đá văng bắn cần phải mặc đồ bảo hộ cá nhân như đội mũ và đi giầy bảo hộ.
Quy tắc làm việc an toàn tại băng tải
- Kiểm tra xem thiết bị dừng khẩn cấp được lắp đặt trên băng tải có hoạt động bình thường không.
- Ngắt băng tải trước khi tiến hành sửa chữa hoặc bảo dưỡng.
- Đặt một biển báo “Đang kiểm tra” lên thiết bị khoá của công tắc để tránh người khác vô tình vận hành băng tải.
- Kiểm tra hệ thống chống chạy ngược trên băng tải dọc theo đường chạy xem có hoạt động bình thường không.
- Kiểm tra xem nắp hoặc rào chắn để ngăn hàng được tải không bị rơi có ở điều kiện bình thường không.
- Mặc đồng phục gọn gàng để tránh bị vướng.
- Sử dụng cầu khi đi qua băng tải.
- Không điều chỉnh tốc độ băng tải nếu không được phép.
- Xếp gọn hàng lên băng tải.
- Không sử dụng băng tải cho những mục đích không được chỉ định cho băng tải.
- Chỉ người công nhân có nhiệm vụ mới được vận hành băng tải.
5. Vì sao phải kiểm định băng tải ?
- Băng tải nằm trong danh sách những thiết bị cần được kiểm định an toàn nghiêm ngặt, chính vì thế mà hoạt động kiểm định băng tải là cực kì cần thiết.
- Đây cũng là giải pháp đảm bảo cho tiến trình công việc luôn diễn ra suôn sẽ mà không có bất cứ trì hoãn hay nguy hiểm do xảy ra tai nạn lao động nào.
6. Quy định về kiểm định băng tải
Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thang cuốn và băng tải chở người do Cục An toàn lao động chủ trì biên soạn và được ban hành kèm theo Thông tư số 07/2014/TT-BLĐTBXH ngày 06 tháng 3 năm 2014 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Khi tiến hành kiểm định phải đảm bảo các điều kiện sau đây:
- Hồ sơ, tài liệu của thiết bị phải đầy đủ.
- Các yếu tố môi trường, thời tiết đủ điều kiện không làm ảnh hưởng tới kết quả kiểm định.
- Các điều kiện về an toàn vệ sinh lao động phải đáp ứng để vận hành thiết bị.
7. Quy trình kiểm định băng chuyền băng tải
Khi kiểm định kỹ thuật an toàn băng tải phải lần lượt tiến hành theo các bước sau:
- Kiểm tra hồ sơ, lý lịch của thiết bị
- Kiểm tra bên ngoài
- Kiểm tra kỹ thuật- Thử không tải
- Các chế độ thử tải- Phương pháp thử
- Xử lý kết quả kiểm định.
Thời hạn kiểm định băng chuyền băng tải
- Thời hạn kiểm định định kỳ đối với băng tải chuyển hàng là 04 năm.
- Ngoài ra nhà chế tạo hoặc đơn vị sử dụng có thể yêu cầu thời hạn kiểm định ngắn hơn.
- Khi thời hạn kiểm định được rút ngắn , thì kiểm định viên cần nêu rõ lý do kiểm định trong biên bản.
- Nếu thời hạn kiểm định được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia thì phải thực hiện việc kiểm định theo quy định của quy chuẩn đó.