BÀN NÂNG THỦY LỰC
1. Định nghĩa về bàn nâng thủy lực?
- Bàn nâng thủy lực bao hàm chính xác nhất những gì mà tên của nó ngụ ý. Cách hiểu đơn giản nhất, đây là thiết bị thủy lực có thể nâng lên hoặc hạ xuống theo bất kỳ chiều cao mong muốn trong phạm vi chuyển động thẳng đứng của nó.
- Bàn nâng hàng loại này được sử dụng rất phổ biến tại các kho xưởng, khu công nghiệp,… nhằm nâng, hạ hàng hóa một cách tự động.
2. Nguyên lý hoạt động của bàn nâng thủy lực:
- Thủy lực là môn khoa học về sự chuyển động và vận chuyển lực của chất lỏng trong môi trường bị giới hạn. Trong môi trường thủy lực, năng lượng được truyền tải bằng lực đẩy lên chất lỏng.
- Trong hệ thống thủy lực dầu là môi chất để truyền lực và bôi trơn các bề mặt tiếp xúc, dầu thủy lực được luân chuyển trong một hệ tuần hoàn kín nhờ bơm dầu và các cơ cấu điều khiển.
- Động cơ điện hoặc diezen làm quay bơm dầu, bơm dầu hút dầu thủy lực trong két dầu và chuyển đến các cơ cấu trong hệ thủy lực. Áp suất dầu được khống chế bởi van an toàn hệ thống. Dầu thủy lực được đưa đến các cơ cấu điều khiển sau đó tiếp tục được đưa đến các cơ cấu chấp hành nhớ vào lưu lượng và áp suất do bơm thủy lực sinh ra để tạo ra chuyển động quay hoặc chuyển động tịnh tiến của cơ cấu chấp hành. Sau khi truyền năng lượng xong dầu thủy lực được đưa quay trở lại két dầu thủy lực.
- Nhờ vào việc sử dụng nguyên lý thủy lực mà bàn nâng hàng có rất nhiều ưu điểm:
- Truyền động được công suất cao và lực lớn, (nhờ các cơ cấu tương đối đơn giản, hoạt động với độ tin cậy cao nhưng đòi hỏi ít về chăm sóc, bảo dưỡng).
- Điều chỉnh được vận tốc và vô cấp, đảo chiều dễ dàng, (dễ thực hiện tự động hoá theo điều kiện làm việc hay theo chương trình có sẵn).
- Mô men khởi động lớn.
- Kết cấu gọn nhẹ, vị trí của các phần tử dẫn và bị dẫn không lệ thuộc nhau.
- Có khả năng giảm khối lượng và kích thước nhờ chọn áp suất thủy lực cao.
- Nhờ quán tính nhỏ của bơm và động cơ thủy lực, nhờ tính chịu nén của dầu nên có thể sử dụng ở vận tốc cao mà không sợ bị va đập mạnh (như trong cơ khí và điện).
- Dễ biến đổi chuyển động quay của động cơ thành chuyển động tịnh tiến của cơ cấu chấp hành.
- Dễ đề phòng quá tải nhờ van an toàn.
- Dễ theo dõi và quan sát bằng áp kế, kể cả các hệ phức tạp, nhiều mạch.
- Tự động hóa đơn giản, kể cả có thiết bị phức tạp bằng cách dựng các phần tử tiêu chuẩn hóa.
- Cấu tạo bàn nâng thủy lực
- Thanh nâng thủy lực: Cấu tạo gồm nhiều thanh thép chịu lực xếp chéo nhau nên bàn nâng còn được gọi là bàn nâng chữ X.
- Mặt bàn thủy lực: Mặt bàn được làm bằng thép cao cấp, chống trượt, liên kết với khung sườn vững chắc giúp cho việc nâng hạ hàng hóa có trọng lượng lớn một cách dễ dàng. Bàn nâng cũng có thể được trang bị thêm lan can bảo vệ để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
- Phần đế: Được thiết kế vững chãi, bàn nâng có thể được đặt cố định trong hố dock hoặc di chuyển nhờ hệ thống bánh xe nhưng thông thường do đặc thù công việc nên bàn nâng thường được chôn cố định.
- Hệ thống thủy lực: Được nhập từ nước ngoài với chất lượng cao cùng thiết kế nhỏ, gọn. Bộ nguồn thủy lực áp dụng áp suất truyền động động cơ, xy lanh và các bộ phận thủy lực khác.
- Cầu mini ramp: Tùy theo nhu cầu mà bàn nâng có thể được trang bị thêm cầu mini ramp giúp xe nâng tay và xe nâng động cơ di chuyển lên xuống một cách thuận tiện mà không gặp bất cứ khó khăn gì.
4. Kiểm định bàn nâng thủy lực
Kiểm định hàn nâng (bàn nâng ô tô, bàn nâng hàng hóa) hay kiểm định kỹ thuật an toàn bàn nâng là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của thiết bị theo các quy chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành thiết bị.
Bàn nâng thủy lực được kiểm định dưới các hình thức sau:
- Kiểm định lần đầu: Là chế độ kiểm định bàn nâng sau khi lắp đặt, trước khi đưa vào sử dụng
- Kiểm định định kỳ: Khi hết thời hạn kiểm định ghi trên phiếu kết quả kiểm định lần trước bàn nâng, sàn nâng phải được tái kiểm định
- Chế độ kiểm định bất thường: Bàn nâng, sàn nâng được kiểm định sau khi có cải tạo, sửa chữa lớn hoặc khi có sự cố và đã được khắc phục xong. Khi thay đổi vị trí lắp đặt hoặc ngưng sử dụng trên 12 tháng.
5. Tại sao phải kiểm định bàn nâng thủy lực
Thực hiện kiểm định bàn nâng thủy lực nhằm:
- Đảm bảo an toàn cho người vận hành và môi trường xung quanh
- Đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển hàng hóa, ô tô
- Tuân thủ quy định của pháp luật khi sử dụng các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động
6. Các quy chuẩn, tiêu chuẩn kiểm định bàn nâng thủy lực
Các tiêu chuẩn an toàn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia được áp dụng trong quá trình kiểm định bàn nâng thủy lực:
- QCVN 22:2010/BGTVT, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chế tạo và kiểm tra phương tiện, thiết bị tháo dỡ
- QTKĐ 11:2016/BLĐTBXH, Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn bàn nâng
- TCVN 4244:2005, Thiết bị nâng thiết kế, chế tạo và kiểm tra kỹ thuật
- TCVN5206:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn đối với đối trọng và ổn trọng
- TCVN 5207:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn chung
- TCVN5209:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn đối với thiết bị điện
- TCVN 5179:90, Máy nâng hạ – Yêu cầu thử thuỷ lực về an toàn
- TCVN9358 : 2012, Lắp đặt hệ thống nối đất thiết bị cho các công trình công nghiệp – Yêu cầu chung
- BSEN 1570:1998 + A2:2009 Safe requirements for lifting table (Yêu cầu an toàn đối với bàn nâng)
Việc kiểm định bàn nâng có thể theo tiêu chuẩn khác khi có yêu cầu của đơn vị sử dụng, đơn vị chế tạo với điều kiện tiêu chuẩn đó phải có các chỉ tiêu kỹ thuật về an toàn không được thấp hơn mức quy định trong nước.
7. Quy trình kiểm định bàn nâng thủy lực
Quy trình kiểm định bàn nâng thủy lực được thực hiện tuần tự qua các bước cơ bản sau:
Bước 1:
• Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật
• Kiểm tra hồ sơ lắp đặt bàn nâng, sàn nâng
• Xem xét bản vẽ, lý lịch thiết bị
• Nhật ký vận hành, bảo trì, sửa chữa (đối với kiểm định định kỳ, bất thường)
• Hồ sơ kiểm định lần trước
Bước 2:
• Kiểm tra bên ngoài
• Kiểm tra vị trí lắp đặt, hệ thống điện điều khiển. Các biện pháp an toàn
• Kiểm tra sự phù hợp các bộ phận, chi tiết và thông số kỹ thuật so với hồ sơ.
• Xem xét lần lượt và toàn bộ các cơ cấu và bộ phận của bàn nâng. Các kết cấu kim loại khung chịu lực, sàn nâng. Các mối hàn, mối ghép bulong, đinh tán.
• Kiểm tra Puly, cáp và các chi tiết cố định
• Kiểm tra kỹ thuật hệ thống thủy lực: Xilanh, đường ống
• Xem xét báo cáo kết quả đo điện trở nối đất và cách điện
• Kiểm tra các cơ cấu an toàn, bảo vệ
Bước 3:
• Kiểm tra kỹ thuật – Thử nghiệm
• Bàn nâng được thử nghiệm ở các chế độ sau:
• Thử không tải để kiểm tra hoạt động của tất cả các cơ cấu nâng hạ. Các thiết bị an toàn, phanh, hãm an toàn. Hệ thống dẫn động và điều khiển
• Tiến hành thử tải tĩnh ở tải trọng bằng 125%SWL
• Thử tải động ở mức 110%SWL
• Việc thử nghiệm được coi là đạt yêu cầu khi các cơ cấu và thiết bị hoạt động đúng theo tính năng thiết kế. Kết cấu kim loại không có biến dạng bất thường nào.
Bước 4:
• Xử lý kết quả kiểm định
• Lập biên bản kiểm định bàn nâng. Ghi tóm tắt kết quả kiểm định vào lý lịch, dán tem kiểm định (khi đạt yêu cầu)
• Cấp giấy chứng nhận kết quả kiểm định bàn nâng cho đơn vị sử dụng.
8. Thời hạn kiểm định bàn nâng thủy lực
- Thời hạn kiểm định định kỳ là 02 năm. Đối với bàn nâng, sàn nâng có thời gian sử dụng trên 10 năm thì thời hạn kiểm định định kỳ là 01 năm.
- Hạn kiểm định định kỳ bàn nâng, sàn nâng có thể bị rút ngắn hơn do các quy định khác của nhà chế tạo hoặc yêu cầu đơn vị sử dụng