B30-N3 – CHẾ BIẾN TƠ TẰM
I. ĐỐI TƯỢNG THAM GIA KHÓA HUẤN LUYỆN AN TOÀN CHO NGƯỜI LÀM CÔNG VIỆC CHẾ BIẾN TƠ TẰM
Nhóm đối tượng cần tham gia khóa huấn luyện an toàn cho người làm công việc chế biến tơ tằm bao gồm:
- Người trực tiếp làm công việc chế biến tơ tằm.
II. KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ ATVSLĐ
1. Kiến thức cơ bản về các yếu tố nguy hiểm, có hại tại nơi làm việc
a. Các bộ phận truyền động, chuyển động:
- Trục máy, bánh rang, dây đai chuyền và các loại cơ cấu truyền động; sự chuyển động của bản thân máy móc như¬: ô tô, máy trục, tàu biển, sà lan, đoàn tàu hỏa, đoàn goũng cú nguy cơ cuốn, cán, kẹp, cắt; Tai nạn gây ra có thể làm cho người lao động bị chấn thương hoặc chết.
- Nguồn nhiệt: ở các lò nung vật liệu, kim loại nóng chảy, nấu ăn… tạo nguy cơ bỏng, nguy cơ cháy nổ.
b. Nguồn điện:
Theo từng mức điện áp và cường độ dòng điện tạo nguy cơ điện giật, điện phóng, điện từ trường, cháy do chập điện..; làm tê liệt hệ thống hô hấp, tim mạch.
c. Vật rơi, đổ sập:
Thường là hậu quả của trạng thái vật chất không bền vững, không ổn định gây ra như sập lở, vật rơi từ trên cao trong xây dựng; đá rơi, đá lăn trong khai thác đá, trong đào đường hầm; đổ tường, đổ cột điện, đổ công trình trong xây lắp; cây đổ; đổ hàng hoá trong sắp xếp kho tàng….
d. Vật văng bắn:
Thường gặp là phoi của các máy gia công như: máy mài, máy tiện, đục kim loại; gỗ đánh lại ở các máy gia công gỗ; đá văng trong nổ mìn….
e. Nổ:
- Nổ vật lý: Trong thực tế sản xuất có thể nổ khi áp suất của môi chất trong các thiết bị chịu áp lực, bình chứa khí nén, khí thiên nhiên lỏng vượt quá giới hạn bền cho phép của vỏ bình hoặc do thiết bị bị rạn nứt, phồng móp, bị ăn mòn do thời gian sử dụng lâu. Khi thiết bị nổ sẽ sinh công rất lớn làm phá vỡ các vật cản và gây tai nạn cho mọi người xung quanh.
- Nổ hóa học: Là sự biến đổi về mặt hóa học của các chất diễn ra trong một thời gian rất ngắn, với một tốc độ rất lớn tạo ra lượng sản phẩm cháy lớn, nhiệt độ rất cao và áp lực lớn phá hủy hoại các công trình, gây tai nạn cho người trong phạm vi vùng nổ.
- Nổ vật liệu nổ: Sinh công rất lớn, đồng thời gây ra sóng xung kích trong không khí và gây chấn động trên bề mặt đất trong phạm vi bán kính nhất định.
- Nổ của kim loại nóng chảy: Khi rót kim loại lỏng vào khuôn bị ướt, khi thải xỉ….Cải thiện điều kiện lao động, xây dựng văn hóa an toàn lao động
2. Cải thiện điều kiện lao động, xây dựng văn hóa an toàn lao động
- Người sử dụng lao động phải thường xuyên phối hợp với Ban chấp hành công đoàn cơ sở để tổ chức cho người lao động tham gia hoạt động cải thiện điều kiện lao động, xây dựng văn hóa an toàn lao động tại nơi làm việc.
- Khuyến khích người sử dụng lao động áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý tiên tiến, hiện đại và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường vào hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm cải thiện điều kiện lao động, bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động.
III. NỘI DUNG HUẤN LUYỆN CHUYÊN NGÀNH – HUẤN LUYỆN AN TOÀN CHO NGƯỜI LÀM CÔNG VIỆC CHẾ BIẾN TƠ TẮM
1. Các công đoạn chế biến tơ tằm:
Tằm là một loại sâu ăn lá, có lẽ nó cũng sẽ bị tiêu diệt như bao loài sâu ăn lá phá hoại mùa màng khác nếu như con người không phát hiện ra sự đặc biệt của chất mà nó nhả ra trong quá trình sinh trưởng và phát triển, đó chính là tơ, những sợi tơ trong suốt mỏng manh, nhưng lại có độ bền chắc và vẻ đẹp óng ánh quyến rũ.
a. Nuôi tằm
Tằm ưa khí hậu mát mẽ, thời gian thich hợp nuôi tằm vào mùa thu và mùa xuân. Vòng đời của con tằm từ khi nở đến khi nhả tơ, tạo két từ 23 – 25 ngày, chia thành 5 độ tuổi, trải qua bốn lần lột xác, tằm nhỏ được nuôi riêng và cho ăn lá dâu non, lá dâu là thức ăn chính của tằm và cũng là nguyên liệu để tằm tạo ra tơ.
Lá dâu cho tằm ăn phải là loại lá dâu sạch, không có mùi thuốc trừ sâu nhưng lại không được rửa nước. Tằm ăn suốt ngày đêm, tằm ăn 4 ngày thì nằm yên không ăn nữa, gọi là tằm ngủ, tằm ngưng ăn dâu ít động đậy, đầu ngẩng cao.
Sau 2 ngày ngủ, tằm sẽ lột xác và chuyển sang tuổi sau, tằm lên 5 là tằm ăn nhiều nhất để tích luỹ dinh dưỡng trước khi nhả tơ gọi là ăn rỗi, thời kì ăn rỗi lượng thức ăn tiêu thụ bằng 80% các tuổi khác.
Sau khoảng 3 tuần tằm phát triển đến kích thước tối đa của nó, mình tròn, da căng bóng, trong suốt, tằm ngừng ăn, đó là lúc tằm chín, cơ thể nó chứa đầy chất lịch trong suốt, lúc này tằm có xu hướng ngoi đầu lên, bò đi tìm nơi thích hợp để làm tổ, sẵn sàng để nhả tơ, tạo kén.
b. Nhả tơ tạo kén
Tằm chín bắt tằm lên né để tằm nhả tơ tạo kén. Né là chiếc khung làm từ thân cây đay, gồm có 5 lớp, các thân cây đay được xếp tạo thành các ô hình chữ nhật thông thoáng.
Tằm nhả tơ tạo két từ ngoài vào trong, đầu tiên là vài vòng tơ thô bao bọc bên ngoài để định hình tổ kén gọi là áo kén, trong vòng 4 ngày liên tiếp, con tằm xoay cơ thể theo chuyển động hình số 8 khoảng 300 ngàn lần liên tục, nhả thành sợ tơ dài gần 1km, quấn quanh mình tạo thành cái kén.
Tơ thật chất chính là một loại sợi protein dạng lỏng, nhớt và trong suốt, được tiết ra từ tuyến nước bọt của tằm, khi tiếp xúc với không khí, chất lỏng này đong cứng lại, và tạo thành sợi tơ.
Tằm chín tiết ra chất lỏng thứ 2 gọi là sericin, chính là một loại keo dính chặt hai nhánh tơ mảnh với nhau thành một sợi tơ.
Sau khi nhả hết tơ, tằm kiệt sức nằm yên trong kén và hoá thành nhộng, lúc này có thể bắt đầu gỡ kén để đem đi ươm tơ.
c. Ươm tơ
Ươm tơ chính là việc kéo sợi tơ từ kén thành sợi tơ tằm, từ khi bắt tằm chín lên né khoảng 7 ngày sau, thì bắt đầu ươm tơ, trong khoảng 5 ngày phải ươm tơ hết các kén đã đóng, bởi nếu chậm tằm sẽ biến thành con ngài, ngài sẽ cắn kén chui ra, làm sợi tơ bị cắn đứt, không ươm được tơ nữa.
Để ươm tơ, đầu tiên thả kén vào nồi nước sôi, đảo kén làm lớp keo sericin tan ra một phần, kén mềm, lớp áo kén ngoài bong ra thì mới tìm được mối tơ gốc để rút sợi tơ, khoảng 10 sợi tơ được người thơ ươm tơ kéo rút từ 10 cái kén chập lại với nhau thành một sợi chỉ tơ, tuỳ theo loại tơ lấy đầu lấy giữa hay lấy xác con nhộng mà người ta phân thành tơ nón, tơ nái, tơ đuối hay tơ gốc.
Sợi chỉ tơ được quấn vào những con suốt giống như lõi ống chỉ xếp thẳng đứng thành hàng ngang rồi cho chạy vào những guồng tơ tròn bẳng gỗ nằm bắt ngang trên nồi nước sôi để cuộn thành các vỏ tơ sống rồi mang ra phơi nắng.
Sợi tơ tằm là một trong những loại sợi tự nhiên có độ chắc cao, về tính chất sợi tơ gần giống sợi len và tóc người, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, mặt căt ngang sợi tơ có hình tam giác với các góc tròn nên ánh sáng có thể rọi vào ở nhiều góc độ khác nhau, giúp cho sợi tơ có vẻ óng ánh tự nhiên.
d. Xe sợi dệt lụa
Từ sợi tơ tằm tuỳ theo chất lượng tơ và cách xoắn sợi tơ sẽ có các loại tơ với chất lượng khác nhau, tuỳ vào số lượng sợi xe mà vải lụa sẽ điều chỉnh độ dày mỏng, tạo nên nhiều loại vải lụa phong phú với đủ độ mỏng, rủ, trong, bóng hay mềm cứng, óng ánh.
Kiểu dệt cổ truyền của Viêt Nam là phối hợp pha trộn các loại sợi dọc và ngang để tạo ra những mặt hàng khác nhau.
e. Nhuộm màu
Những vuôn lụa mới dệt xong gọi là lụa mộc, chỉ có màu trắng ngà của tơ, vẫn còn khô cứng vì còn keo sericin, qua công đoạn nhuộm màu, lụa sẽ có thêm nhiều sắc màu độc đáo.
Trước khi nhuộm màu, lụa được ngâm trong nước nóng để làm sạch hết lớp keo bám trên lụa gọi là truột tơ, theo truyền thống, cách nhuộm vải của làng lụa Vạn Phúc, làng lụa Nha Xá, làng lụa Mã Châu là nhuộm bằng các nguyên liệu lấy từ thiên nhiên như vỏ cây, lá cây, các loại củ như củ nâu…
2. Lý do cần phải tham gia khóa huấn luyện an toàn cho người làm công việc chế biến tơ tằm
Trong quá trình làm công việc chế biến tơ tằm vẫn ẩn chứa các mối nguy hiểm, tai nạn không thể lường trước được:
- Bệnh nghề nghiệp khi làm công việc chế biến tơ tằm.
- Máy móc thao tác không đúng có thể xảy ra tai nạn lao động.
- Tiếp xúc thường xuyên với hóa chất gay hại đến sức khỏe.
Để đảm bảo an toàn lao động cũng như tránh những rủi ro tai nạn và bệnh nghề nghiệp người lao động làm công việc chế biến tơ tằm cần được tham gia các khóa huấn luyện an toàn lao động. Theo qui định nhà nước tại Nghị định 44/2016/NĐ-CP và nghị định 140/2018/NĐ-CP.
IV. LỢI ÍCH KHI THAM GIA KHÓA HUẤN LUYỆN AN TOÀN VỆ SINH LAO ĐỘNG
- Nhận biết được những mối nguy và đề phòng rủi ro tiềm ẩn khi làm công việc chế biến tơ tằm.
- Hiểu rõ về tính chất của công việc chế biến tơ tằm và cách làm việc an toàn.
- Được cấp chứng nhận đã hoàn thành khóa huấn luyện an toàn thiết bị áp lực đạt tiêu chuẩn của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.
- Học tập đi đôi với thực hành với những phương pháp giảng dạy dễ hiểu, trực quan, sinh động.
- Được cung cấp “Tài liệu huấn luyện an toàn cho người làm công việc chế biến tơ tằm” phù hợp do những giảng viên nhiều kinh nghiệm biên soạn.
- Được tham gia huấn luyện theo phương pháp hiệu quả với giảng viên dày dặn kinh nghiệm huấn luyện an toàn lao động, vệ sinh lao động.
- Được hỗ trợ tư vấn an toàn vệ sinh lao động miễn phí 100% trong và sau khi học.
- Các buổi học đều được chuẩn bị kỹ lưỡng từ giáo trình, tài liệu phát cho học viên, tiệc trà…
- Các học viên trong quá trình học không phải đóng thêm bất cứ chi phí nào. Tiền học phí đã bao gồm trọn gói tài liệu, chứng nhận.
V. TRUNG TÂM HUẤN LUYỆN AN TOÀN VỆ SINH LAO ĐỘNG UY TÍN
Công ty CP kiểm định an toàn thiết bị Công nghiệp thành phố là một trong những trung tâm hàng đầu chuyên mở các lớp huấn luyện an toàn vệ sinh lao động, chúng tôi cam kết:
- Giảng viên của khóa huấn luyện là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy và thực tiễn an toàn vệ sinh lao động, được cấp giấy chứng nhận từ Cục An toàn lao động, Bộ lao động – Thương binh và xã hội.
- Giảng viên luôn cập nhật phương pháp dạy hiện đại, dễ hiểu, trực quan để các học viên tiếp thu được các kiến thức một cách dêc dàng nhất.
- Chia sẻ nhiệt huyết, trách nhiệm đến cùng là tiêu chí các giảng viên đưa ra khi giảng dạy các khóa huấn luyện an toàn vệ sinh lao động.
- Bài giảng sát với thực tế sản xuất của nhà máy và luôn luôn được cập nhật mới nhất theo văn bản của Nhà nước.
- Đội ngũ hộ trợ 24/24 giải đáp thắc mắc và xử lý vấn đề liên quan đến ATVSĐ.
- Thời gian ra hồ sơ nhanh chóng, giá cả cạnh tranh với thị trường.
Công ty CP kiểm định an toàn thiết bị Công nghiệp thành phố luôn có những khóa học được thiết kế riêng dựa vào như cầu của từng doanh nghiệp, cơ quan.
