B21-N3 – XE NÂNG
I. ĐỐI TƯỢNG THAM GIA KHÓA HUẤN LUYỆN AN TOÀN XE NÂNG
- Người vận hành, sữa chữa, bảo trì và bảo dưỡng cần trục
- Người xếp dỡ hàng hóa, sử dụng và làm việc với cần trục
- Người thực hiện công tác an toàn
II. CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG, VỆ SINH LAO ĐỘNG
1. Mục đích, ý nghĩa của công tác ATLĐ, VSLĐ
a. Mục đích công tác ATLĐ, CSLĐ
- Bảo đảm an toàn thân thể của người lao động, không để xảy ra tai nạn lao động.
- Bảo đảm người lao động khỏe mạnh, không bị mắc bệnh do tác động nghề nghiệp.
- Bồi dưỡng hồi phục kịp thời và duy trì sức khỏe, khả năng lao động.
b. Ý nghĩa công tác ATLĐ, VSLĐ
- Thể hiện quan điểm chính trị: xã hội coi con người là vừa là động lực, vừa là mục tiêu của sự phát triển, con người là vốn quý nhất của xã hội phải luôn luôn được bảo vệ và phát triển.
- Ý nghĩa về mặt xã hội: người lao động là tế bào của gia đình, tế bào của xã hội. Bảo hộ lao động là chăm lo đến đời sông, hạnh phúc của người lao động là góp phần vào công cuộc xây dựng xã hội.
- Lợi ích về kinh tế : thực hiện tốt bảo hộ lao động sẽ mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt, sản xuất có năng suất cao, hiệu quả, giảm chi phí do chữa bệnh, chi phí thiệt hại do tai nạn lao động.v.v…
- Như vậy thực hiện tốt công tác bảo hộ lao động là thể hiên quan tâm đầy đủ về sản xuất, là điều kiện đảm bảo cho sản xuất phát triển bền vững và đem lại hiệu quả cao.
2. Quyền và nghĩa vụ của người lao động trong việc chấp hành quy định về ATLĐ, VSLĐ
a. Người lao động làm việc theo hợp đồng
a.1. Quyền:
- Được bảo đảm các điều kiện làm việc công bằng, an toàn, vệ sinh lao động; yêu cầu người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo đảm điều kiện làm việc an toàn, vệ sinh lao động trong quá trình lao động, tại nơi làm việc.
- Được cung cấp thông tin đầy đủ về các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại tại nơi làm việc và những biện pháp phòng, chống; được đào tạo, huấn luyện về an toàn, vệ sinh lao động.
- Được thực hiện chế độ bảo hộ lao động, chăm sóc sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp; đượcngười sử dụng lao động đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được hưởng đầy đủ chế độ đối với người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được trả phí khám giám định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động và được trả phí khám giám định trong trường hợp kết quả khám giám định đủ điều kiện để điều chỉnh tăng mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Yêu cầu người sử dụng lao động bố trí công việc phù hợp sau khi điều trị ổn định do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Từ chối làm công việc hoặc rời bỏ nơi làm việc mà vẫn được trả đủ tiền lương và không bị coi là vi phạm kỷ luật lao động khi thấy rõ có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của mình nhưng phải báo ngay cho người quản lý trực tiếp để có phương án xử lý; chỉ tiếp tục làm việc khi người quản lý trực tiếp và người phụ trách công tác an toàn, vệ sinh lao động đã khắc phục các nguy cơ để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động.
- Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật.
a.2. Nghĩa vụ:
- Chấp hành nội quy, quy trình và biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc; tuân thủ các giao kết về an toàn, vệ sinh lao động trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể.
- Sử dụng và bảo quản các phương tiện bảo vệ cá nhân đã được trang cấp; các thiết bị bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc.
- Báo cáo kịp thời với người có trách nhiệm khi phát hiện nguy cơ xảy ra sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động, tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp; chủ động tham gia cấp cứu, khắc phục sự cố, tai nạn lao động theo phương án xử lý sự cố, ứng cứu khẩn cấp hoặc khi có lệnh của người sử dụng lao động hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
b. Người lao động làm việc không theo hợp đồng
b.1. Quyền:
- Được làm việc trong điều kiện an toàn, vệ sinh lao động; được Nhà nước, xã hội và gia đình tạo điều kiện để làm việc trong môi trường an toàn, vệ sinh lao động.
- Tiếp nhận thông tin, tuyên truyền, giáo dục về công tác an toàn, vệ sinh lao động; được huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động khi làm các công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động.
- Tham gia và hưởng bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện do Chính phủ quy định.
- Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật.
b.2. Nghĩa vụ:
- Chịu trách nhiệm về an toàn, vệ sinh lao động đối với công việc do mình thực hiện theo quy định của pháp luật.
- Bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động đối với những người có liên quan trong quá trình lao động.
- Thông báo với chính quyền địa phương để có biện pháp ngăn chặn kịp thời các hành vi gây mất an toàn, vệ sinh lao động.
c. Các đối tượng khác:
- Cán bộ, công chức, viên chức, người thuộc lực lượng vũ trang nhân dân; Người học nghề, tập nghề; Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam có quyền và nghĩa vụ về an toàn, vệ sinh lao động như đối với người lao động quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, trừ trường hợp văn bản quy phạm pháp luật áp dụng riêng với đối tượng này có quy định khác.
- Điều kiện lao động, các yếu tố nguy hiểm, độc hại gây tai nạn lao động và biện pháp phòng ngừa
III. NỘI DUNG HUẤN LUYỆN CHUYÊN NGÀNH – AN TOÀN VẬN HÀNH XE NÂNG
1. Các khái niệm cơ bản về thiết bị nâng
a. Thiết bị nâng hạ:
- Là tên gọi chung cho tất cả các thiết bị và máy móc mà chúng có khả năng dịch chuyển hay nâng hạ vật nặng từ vị trí này sang vị trí khác. Chúng có nhiệm vụ thay thế sức người để nâng hạ di chuyển đồ vật, hàng hóa nặng hoặc cồng kềnh. Các thiết bị này được dung phổ biến và rộng rãi trong công nghiệp vì chúng mang lại năng suất cao hơn nữa lại an toàn trong lao động.
b. Phân loại thiết bị nâng:
Thông thường các loại máy móc thiết bị được phân loại theo các đặc điểm sau:
- Theo phương vận tải hàng hóa:
- Theo phương thẳng đứng: thang máy, máy nâng
- Theo phương nằm ngang: băng chuyền, băng vận chuyển
- Theo phương nằm nghiêng: xe kíp, thang chuyền, băng vận tải
- Theo những phương kết hợp: cầu trục, cầu trục cảng, máy xúc…
- Theo cấu tạo của cơ cấu di chuyển:
- Máy nâng, tải đặt cố định: thang máy, máy nâng, thang chuyền, băng tải, băng chuyền…
- Chuyển di tịnh tiến: cầu trục cảng, cần cẩu con dê, cần trục…
- Vận động quay có một góc quay giới hạn: cần cẩu tháp, máy xúc…
- Theo cơ cấu bốc hàng:
- Cơ cấu bốc hàng là thùng, cabin, gầu treo…
- Tiêu dung móc, xích treo, băng
- Cơ cấu bốc hàng bằng nam châm điện
- Theo chế độ làm việc:
- Chế độ dài hạn: băng chuyên chở, băng chuyền, thang chuyền
- Chế độ ngắn hạn lặp lại: máy xúc, cầu thang máy, cần trục…
2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của xe nâng
a. Cấu tạo xe nâng sử dụng động cơ đốt trong (xăng, dầu, diesel, gas)
Dòng xe nâng hạ sử dụng động cơ đốt trong thường được sử dụng trong các nhà máy sản xuất, doanh nghiệp vận tải logistic để nâng đỡ những pallet hàng hóa có trọng tải lớn và kích thước cồng kềnh. Cấu tạo xe nâng gồm các bộ phận chính sau:
- Lốp xe và xilanh lái tổng: Được điều khiển bằng vô lăng thông qua hệ thống thuỷ lực từ van chia. Thông thường lốp xe sau của xe nâng thường được thiết kế nhỏ hơn lốp trước. Được chia thành 2 loại: lốp đặc và lốp hơi. Tuỳ theo yêu cầu, mục đích của công việc và môi trường làm việc mà lựa chọn loại lốp phù hợp.
- Xi lanh nghiêng: Hỗ trợ việc lấy hàng, di chuyển hàng hoá được diễn ra an toàn và dễ dàng với khả năng nghiêng khung nâng về phía trước 6 độ và ngả về sau 12 độ.
- Lốp xe trước, hệ thống truyền động và hệ thống phanh trước: Đây đều là những hệ thống làm việc liên tục ở cường độ cao của xe. Vì thế khi bảo trì, người dùng cần kiểm tra kỹ càng những bộ phận này. Hệ thống truyền động của xe nâng hàng được lắp đặt ở phía trước xe, nhờ thế mà quá trình thay thế, sửa chữa xe sau này trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn.
- Khung nâng: Là một trong những bộ phận quan trọng trong cấu tạo xe nâng, quyết định đến chiều cao nâng hàng của xe. Trên thị trường hiện nay, có hai loại khung nâng cơ bản là loại 2 khung và loại 3 khung nâng được lắp lồng với nhau, thông qua hệ thống con lăn và đường ray trong khung. Khả năng chịu va đập mạnh rất tốt.
- Giá nâng: Là bộ phận được gắn với càng nâng và di chuyển lên xuống theo khung nâng nhờ hệ thống xích và xi lanh. Xe nâng có tải trọng nâng càng lớn thì kích thước giá nâng cũng sẽ càng tăng. Trên giá nâng có lắp đặt những con lăn dẫn hướng giúp giá nâng có thể hoạt động ổn định và không bị rung lắc khi trong khi làm việc.
- Càng nâng, nĩa nâng: Có hình dáng giống chữ “L”, được đặt ở phía đầu xe nâng. Cấu tạo gồm 2 phần chính: phần dài nhô ra tiếp xúc trực tiếp với hàng hoá, phần còn lại liên kết với giá nâng. Hai loại kích thước càng nâng phổ biến nhất hiện nay là 1m và 2m. Tuỳ vào yêu cầu đặc trưng của công việc mà bạn lựa chọn kích thước cho phù hợp.
- Xilanh nâng: Có tác dụng tạo ra lực nâng để thắng được trọng lượng của hàng hoá cần di chuyển.
- Cabin: Là phần trung tâm của xe nâng. Vô lăng, bảng taplo, bàn đạp phanh, ga cùng các thiết bị an toàn cho xe đều được lắp đặt ở trong đây.
- Thùng chứa nhiên liệu và động cơ: Cấu tạo của các thùng chứa này vô cùng đơn giản. Sức chứa thường dao động trong khoảng từ 60 – 200 lít, đủ để xe có thể hoạt động trong 24 giờ.
- Đối trọng xe: Đây là bộ phận quan trọng và không thể thiếu trên mỗi chiếc xe nâng, dùng để cân bằng trọng lượng hàng hoá cũng như giúp xe nâng giữ được thăng bằng khi thực hiện thao tác bốc dỡ.
b. Cấu tạo xe nâng điện
Xét về cấu tạo, xe nâng điện cũng được thiết kế với đầy đủ các bộ phận giống như xe nâng sử dụng động cơ đốt trong. Nó chỉ khác ở chỗ:
- Thùng nhiên liệu ở xe nâng điện sẽ được đổi thành bình ắc quy.
- Hệ thống di chuyển trước được đổi thành mơ tơ di chuyển.
c. Nguyên lý hoạt động của xe nâng
Dòng xe nâng chạy động cơ đốt trong và xe nâng điện dáng ngồi đều có nguyên lý hoạt động giống nhau:
- Nâng hàng hóa từ nơi thấp đến cao và ngược lại.
- Di chuyển hàng hóa từ vị trí này sang vị trí khác.
Việc di chuyển hành hóa đơn giản là dựa trên cơ chế hoạt động của bánh rang và xi lanh đẩy.
Quá trình nâng hạ hàng hóa lên xuống của xe là phần đáng quan tâm nhất, công việc chính của nó là nhấc hàng hóa có khối lượng lớn lên xuống ở những độ cao nhất định.
- Khi càng xe nâng được đưa vào vị trí pallet hàng hóa để nâng hàng. Bộ phận bơm dầu thuỷ lực sẽ bắt đầu đẩy dầu nhiều hơn vào trong xi lanh nâng và khung nâng sẽ được đẩy lên cao. Các tầng kim loại bắt đầu trượt trên ray thông qua các con lăn dẫn hướng và mỡ chịu nhiệt để đi lên. Hệ thống bánh đà trên xe khiến cho dây xích chạy, con lăn trên giá nâng di chuyển trong ray giúp kéo càng nâng và pallet lên cao. Xilanh nghiêng ngả về phía sau giúp cho hàng hoá không bị ngả về phía trước, đảm bảo an toàn tuyệt đối trong suốt quá trình vận hành.
- Khi khung nâng di chuyển đến độ cao cần thiết, xilanh sẽ không được bơm dầu vào thêm nữa. Hàng hoá sau đó sẽ được đặt vào vị trí mong muốn. Sau khi hàng hoá đã đặt ở vị trí ổn thỏa, dầu trong xilanh sẽ chảy ngược trở lại về thùng chứa. Xilanh nâng lúc này sẽ bắt đầu hạ xuống làm khung nâng cũng dần hạ xuống vị trí ban đầu.
- Tiếp đó, xe nâng được di chuyển đến vị trí đặt trong kho. Xích trên puly chạy ngược vòng để càng nâng và giá nâng trở bề vị trí thấp nhất. Xilanh nâng hạ và xilanh nghiêng cũng được xả hết dầu về thùng chứa nhiên liệu để xe trở lại trạng thái bình thường như lúc đầu.
3. Xử lý sự cố khi vận hành xe nâng
a. Lỗi xe nâng bị lật
- Đây là những tình huống hiếm hoi nhưng có thể xảy ra. Khi nơi xử lý công việc nằm trên cao, ở những góc khuất, xe nâng người không thể chạy gần tới cộng them mặt đường gồ ghề, không bằng phẳn rất dễ dẫn tới việc xe nâng bị lật, gây nguy hiểm đến người đang thi hành công việc trên cao.
- Vì thể trước khi vận hành xe nâng người vận hành cần phải kiểm tra môi trường xung quanh, địa hình, không gian xung quanh để tránh những vấn đề đáng tiếc có thể xảy ra.
b. Lỗi buồng lái gặp trục trặc
- Điều này cũng có thể xảy ra, hàng rào bảo vệ lâu ngày sử dụng đôi khi có thể bị hư hỏng khiến người đang làm việc roi khỏi buồng lái. Vì vậy bạn cần kiểm tra thật kỹ hàng rào bảo vệ buồng lái trước khi vận hành để đảm bảo an toàn.
c. Lỗi chủ quan khi vận hành xe nâng
- Việc vô tình hay bất cẩn trong lúc làm việc không phải không có. Người vận hành trong một lúc nào đó lơ là trong việc điều khiển xe nâng người lên xuống nhanh chóng.
- Điều này có thể khiến người vận hành rơi khỏi buồng lái rất nguy hiểm. Vì vậy, người vận hành cần phải giữ tập trung cao độ trong khi vận hành để đảm bảo an toàn.
d. Lỗi chở quá trọng tải
- Đây là lỗi tiếp theo thường có khi sử dụng xe nâng người. Đối với xe nâng có thể tải với trọng lượng vài tấn, tuy nhiên nâng người chỉ có thể tải từ 1-2 người có trọng lượng từ 150kg-200kg.
- Vì vậy việc sử dụng xe nang người để nâng hàng là lỗi rất thường gặp, có thể khiến xe gặp trục trặc kỹ thuật, nhanh hư hỏng các bộ phận nâng hạ. Bạn nên lưu ý kỹ vấn đề này.
e. Lỗi không làm chủ vận tốc xe
- Xe nâng người thường được sử dụng rất nhiều nơi như bên ngoài để cắt tỉa cây xanh, lắp biển quảng cáo, vệ sinh cửa kính tại các tòa nhà cao tầng, bên trong để sửa chữa lỗ thông gió, máy móc được lắp đặt trên cao…
- Hầu như là những nơi đông người vì thể để đảm bảo an toàn cho người vận hành và những người xung quanh, hãy lái xe chậm, cảnh báo với mọi người khi xe đang đến gần và luôn luôn làm chủ vận tốc khi điều khiển xe.
f. Lỗi không sử dụng đồ bảo hộ khi vận hành
- Đây là lỗi mà nhiều người vận hành thường mắc phải, họ thường không mặc đồ bảo hộ, đeo dây an toàn, mũ kính…điều này rất nguy hiểm. Vì vậy để đảm bảo an toàn bạn cần nhắc nhở bản thân nên tuân thủ đúng những quy định mà bạn được học khi vận hành xe nâng người.
g. Môi trường làm việc không đảm bảo
- Vấn đề về môi trường cũng ảnh hưởng ít nhiều đến quá trình hoạt động vận hành của xe nâng người. Như tại nơi làm việc có nhiều dây điện, nhiều cây che khuất, mưa lớn, gió giật mạnh…Khi có những tình huống này xảy ra bạn cần phải dừng ngay việc vận hành, xử lý các tình huống gặp phải hoặc để thời tiết thuận lợi tiếp tục thi công nhằm đảm bảo an toàn khi lái xe nâng người.
h. Lỗi nhảy khỏi sàn nâng
- Nhiều người thường có thói quen nhảy khỏi sàn khi xe nâng chưa dừng hẳn, điều này cực kỳ nguy hiểm và tuyệt đối không nhảy khỏi sàn xe khi xe chưa dừng hẳn, bạn hãy đảm bảo an toàn cho bản thân.
i. Lỗi thay đổi ký hiệu xe
- Mỗi dòng xe sẽ có ký hiệu và cách điều khiển riêng biệt, vì vậy bạn không được thay đổi vị trí của từng bộ phận thiết bị. Bởi nó sẽ ảnh hưởng rất lớn khi người vận hành muốn xử lý một công việc nào đó.
j. Lỗi hệ thống nâng
- Các bộ nâng thường lỗi như: các khớp nâng thường khô nên cần được bôi trơn để vận hành naanng trơn tru hơn, ống nâng thủy lực cần phải kiểm tra để đảm bảo đủ dầu bên trong, tránh tình trạng thất thoát dầu trong quá trình vận hành.
k. Lỗi hệ thống điện
- Nguồn năng lượng xe nâng người hoạt động chủ yểu bằng điện năng, nếu hệ thống điện có vấn đề thì có thể dẫn tới việc kéo dài thời gian xe ngừng hoạt động. Vì vậy bạn cần bảo dưỡng bình điện và kiểm tra tổng thể toàn bộ hệ thống điện.
IV. LỢI ÍCH KHI THAM GIA KHÓA HUẤN LUYỆN AN TOÀN XE NÂNG
- Được cấp chứng nhận/chứng chỉ/ cấp sổ theo quy định tại Nghị định 44/2016/NĐ-CP.
- Được cấp thẻ an toàn lao động vận hành cần trục có thời hạn 02 năm
- Được bổ sung các kiến thức chuyên sâu về vận hành, bảo quản, bảo trì và sử chữa cần trục.
- Được cung cấp tài liệu huấn luyện an toàn vệ sinh lao động theo quy định tại Nghị định 44/2016/NĐ-CP.
V. TRUNG TÂM UY TÍN TỔ CHỨC CÁC KHÓA HUẤN LUYỆN AN TOÀN
Công ty CP kiểm định an toàn thiết bị Công nghiệp thành phố là một trong những trung tâm hàng đầu chuyên mở các lớp huấn luyện an toàn vệ sinh lao động, chúng tôi cam kết:
- Đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, linh động trong lối giảng dạy và có đầy đủ giấy chứng nhận của Bộ lao động TBXH.
- Bài giảng sát với thực tế sản xuất của nhà máy và luôn luôn được cập nhật mới nhất theo văn bản của Nhà nước.
- Đội ngũ hộ trợ 24/24 giải đáp thắc mắc và xử lý vấn đề liên quan đến ATVSĐ.
- Thời gian ra hồ sơ nhanh chóng, giá cả cạnh tranh với thị trường.
Với những tiêu chí trên chúng tôi mong, Công ty CP kiểm định an toàn Công nghiệp thành phố sẽ luôn là lựa chọn hàng đầu của bạn.
