Đo chống sét-Các phương pháp phòng chống sét
dich-vu-kiem-dinh-he-thong-chong-set-kiem-dinh-kim-thu-set-2015
Các phương pháp phòng chống sét
Tác hại do sét
Sét có thể gây thương tích cho con người và phá hủy nhà cửa qua nhiều cách thức khác nhau. Thứ nhất, sét có thể đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống. Cách thứ hai, khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh, sét có thể phóng qua khoảng cách không khí giữa người và vật. Trong trường hợp này gọi là sét đánh tạt ngang. Ngoài ra, sét đánh khi nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh. Cách thứ tư là điện thế bước, khi người tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm trong khi sét lan truyền trên mặt đất. Cuối cùng, sét có thể lan truyền qua đường dây cáp tới các vật như điện thoại, tivi, ổ cắm.
Sét có thể đánh trực tiếp phá huỷ nhà cửa và công trình. Tác dụng nhiệt sẽ nguy hiểm trong trường hợp tại vị trí tiếp xúc có những vật dễ cháy, có thể xảy ra hoả hoạn. Sóng điện từ tia sét có thể gây tác hại từ xa lên các mạch điện gọi là sét đánh cảm ứng. Đây là nguyên nhân gây hỏng hóc các thiết bị điện như tivi, đài ở các khu dân cư, điện và điện tử ở các khu công nghiệp khi bị sét đánh gần. Tùy thuộc vào khoảng cách từ vị trí sét đánh đến thiết bị mà điện áp có thể đạt tới hàng chục kV gây cháy nổ, hỏng hóc thiết bị.
Các phương pháp phòng chống sét trên thế giới
Hiện nay, trên thế giới, có nhiều phương pháp và thiết bị phòng chống sét được áp dụng. Trước hết là phương pháp dùng lồng Farađây – lồng kim loại bao kín khu vực bảo vệ. Theo lý thuyết sóng điện từ, đây là phương pháp lý tưởng để phòng chống sét. Phương pháp chống sét này được sử dụng bảo vệ một số khu vực đặc biệt như nơi chứa thuốc nổ, hạt nhân. Tuy nhiên, phương pháp này khá tốn kém và không khả thi khi áp dụng cho tất cả các công trình.
Tiếp đến là phương pháp chống sét truyền thống do Benjamin Franklin (1752) đề xuất sử dụng để bảo vệ nhà cửa thuyền bè. Ông dùng kim thu sét bằng kim loại đặt trên đỉnh nóc nhà, nối với một dây kim loại dẫn xuống đất. Franklin nghĩ rằng phương pháp chống sét này có thể làm chệch hướng tia sét vào nhà, dẫn năng lượng xuống đất và phân tán năng lượng điện trên mây, như vậy sẽ ngăn chặn tia sét. Kiểm chứng trong 250 năm qua cho thấy phương pháp chống sét của Franklin và những hệ tương đương phương pháp này có thể giảm thiệt hại về nhà cửa, thuyền tàu nhưng lại không phân tán điện tích và không ngăn chặn tia sét.
Bên cạnh đó, còn có những phương pháp chống sét khác nổi lên trong hàng chục năm gần đây như hệ phát xạ sớm, hệ ngăn chặn sét (hệ tiêu tán năng lượng sét), phương pháp hút sét bằng tia laser để chống sét cho các công trình hiện đại như kho chất nổ đạn dược, hạt nhân, các trung tâm máy tính quan trọng (trung tâm điều khiển bay, trung tâm điều hành mạng,…). Cuối cùng, cần phải kể đến một dạng phương pháp được sử dụng rộng rãi trong những năm gần đây là dự báo dông sét sớm. Nhờ vào các thiết bị hiện đại như ra đa, vệ tinh, các hệ thống định vị phóng điện,… người ta có thể dự báo được khả năng có dông sét xảy ra tại khu vực trong khoảng thời gian từ 30 phút đến vài giờ. Các phương pháp này được ứng dụng rộng rãi trong ngành hàng không, điện lực và bảo vệ an toàn cho con người…
Công tác phòng chống sét cho nhà và công trình ở Việt Nam
Các khảo sát mới đây của Viện Vật lý Địa cầu cho thấy hầu hết việc hiểu biết về công tác phòng chống sét ở Việt Nam còn khá kém, đặc biệt là các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Cụ thể, theo khảo sát ở hai huyện thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, 80% nhà dân có cột ăngten cao nhưng không hề lắp đặt kim thu sét. Do thiếu kiến thức phòng chống sét nên nhiều công trình xây dựng được thiết kế không đúng, có khi lắp đặt thiết bị chống sét đắt tiền nhưng lại không hiệu quả.
Các biện pháp chống sét bảo vệ con người
Vì sét là hiện tượng ngẫu nhiên cho nên không có vị trí an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, việc chủ động tìm nơi an toàn để phòng tránh sét có thể làm giảm đáng kể khả năng bị sét đánh. Người dân cần phải được hướng dẫn giáo dục phòng chống sét an toàn.
Trước hết, khi nghe dự báo thời tiết có mưa hay dông bão, người dân cần lên kế hoạch để đề phòng sét. Tại khu vực làm việc, cần để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn. Người dân phải tính được thời gian từ chỗ làm việc đến nơi an toàn. Thông thường, cơn dông kéo đến rất nhanh trong vòng 15 phút và di chuyển với vận tốc 40km/giờ. Người dân khi đang ở nơi không an toàn thì cần phải để ý đến các dấu hiệu của dông như mây đen, không khí lạnh, gió.
Tiếp đến, người dân nên áp dụng quy tắc nhìn nghe. Khi hiện tượng sét xảy ra, thoạt đầu ta thấy tia chớp loé lên và sau đó là có tiếng sấm kèm theo. Nếu tính được khoảng thời gian từ lúc tia chớp loé lên đến lúc nghe thấy tiếng sấm, chia số giây đó cho 3 thì người dân có thể xác định được khoảng cách tới nơi sét xảy ra. Ví dụ, đếm được 3 giây thì sét cách vị trí đứng là 3 chia 3 bằng 1km. Nên nhớ rằng, nếu khoảng thời gian từ khi thấy chớp đến nghe tiếng sấm nhỏ hơn 30 giây, thì ta đã nằm trong tầm ngắm của tia sét rồi và phải cẩn thận. Nếu thời gian này nhỏ hơn 20 giây thì phải di chuyển đến nơi an toàn hơn. Người dân luôn phải lưu ý đến sự nguy hiểm khi nghe thấy tiếng sấm đầu tiên, vì sét có thể đánh cách xa nơi có mưa tới 15-20km.
Khi trời sắp xảy ra dông, biện pháp tránh sét tốt nhất là nên ở trong nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là các toà nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét (đơn giản nhất là cột thu lôi Franklin). Khi ở trong nhà, người dân nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết và nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có dông gần xảy ra. Các đường dây điện thoại hay dây điện nối từ bên ngoài có thể bị ảnh hưởng bởi sét đánh lan truyền. Vì vậy, người dân nên tránh xa các dây này, các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1 mét.
Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náu an toàn, người dân tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt… Nếu xung quanh có nhiều cây cao thì nên tìm vị trí cây càng thấp càng tốt. Người dân cần ra ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương và không đứng thành nhóm người gần nhau. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu như cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Người dân cần lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, nhón chân, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất. Khi đang trên xe buýt, tàu hoả, ôtô,.. người dân không được thò người ra ngoài và không chạm đến phần vỏ bọc kim loại của phương tiện. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì người dân có thể trở lại làm việc bình thường.
Sét đánh có thể làm cháy, bỏng, gây hại tới hệ thần kinh, gãy xương, mất thính giác, thị giác, hay trí nhớ của con người. Người bị sét đánh cần được cứu trợ ngay tức khắc. Nếu người bị sét đánh ngất (tim ngừng đập, tắt thở) phải thực hiện khẩn cấp các động tác hô hấp, trợ tim nhân tạo và tìm những bộ phận trên cơ thể bị gãy. Đặc biệt, nếu nghi ngờ nạn nhân bị gãy cột sống, phải cẩn thận không di dời nạn nhân, mà tìm cách nhanh nhất gọi nhân viên y tế đến.
Công tác dự báo dông và phòng chống sét có ý nghĩa thiết thực đối với đời sống kinh tế xã hội của đất nước. Vì vậy, trong những năm tới, Viện Vật lý Địa cầu sẽ chú trọng tới hoạt động triển khai ứng dụng các kết quả nghiên cứu đã đạt được cho các ngành dự báo khí tượng, điện lực, hàng không, xây dựng, bưu chính viễn thông, xăng dầu,… Ngoài ra, các nghiên cứu cơ bản cũng sẽ được triển khai, cụ thể là sử dụng các hiện tượng điện trong khí quyển như một công cụ để quan sát thời tiết nguy hiểm, nghiên cứu khí hậu và biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học trong Viện Vật lý Địa cầu đã và đang nỗ lực học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn để tham gia tích cực vào các chương trình nghiên cứu dông sét và phòng chống sét quốc tế. Với các hướng nghiên cứu như trên, Viện Vật lý Địa cầu sẽ không chỉ tham gia các nghiên cứu cơ bản về dông sét bắt kịp với trình độ quốc tế, mà sẽ có những đóng góp thiết thực tìm ra các giải pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại do sét gây nên ở Việt Nam.
|
|
| Từ thực tế tình hình tai nạn lao động, phòng chống cháy nổ của cả nước trong những năm qua điện luôn là một trong những yếu tố nguy hiểm hàng đầu gây ra các vụ tai nạn lao động, cháy nổ và đặc biệt là các vụ tai nạn lao động chết người. Nó không chỉ nguy hiểm trong trong quá trình lao động, sản xuất mà điện đã và đang gây ra những tai nạn kinh hoàng trong mọi lĩnh vực như: Giao thông vận tải, dịch vụ, du lịch, thương mại …Các tai nạn điện đang rình rập và là mối nguy hiểm khôn lường cho chính người dân trong đời sống sinh hoạt hàng ngày tại mỗi hộ gia đình, mỗi con đường, mỗi khu phố. Do vậy việc kiểm tra, đánh giá, nắm bắt được các kiến thức cơ bản về điện, nhằm đề cao cảnh giác, có các biện pháp an toàn khi sử dụng điện nhằm phòng ngừa các nguy cơ, ngăn chặn và nói không với các tai nạn, sự cố về điện là một nhiệm vụ cấp thiết của mọi người lao động và quần chúng nhân dân.
Theo đúng quy định hiện hành về an toàn sử dụng điện-PCCC việc đo đạc kiểm tra, đánh giá mức độ an toàn của hệ thống điện động lực, thiết bị điện, hệ thống chống sét đánh thẳng, chống sét lan truyền, hệ thống nối đất, nối không thiết bị điện phải được thực hiện tối thiểu một năm một lần, và việc đo đạc kiểm tra phải tiến hành trước mỗi mùa mưa dông để đảm bảo độ chính xác, an toàn. Công ty CP Kiểm định An Toàn Thiết Bị Công Nghiệp Thành Phố nhận đo đạc, kiểm tra, cấp phép sử dụng đối với: – An toàn hệ thống điện động lực nhà xưởng. – Hệ thống nối đất, nối không thiết bị điện. – Hệ thống chống sét đánh thẳng. – Hệ thống chống sét lan truyền, chống tĩnh điện |
