KIỂM ĐỊNH THANG MÁY
- Thang máy là gì?
- Thang máy là thiết bị để tải người, hàng hoá, thực phẩm, giường bệnh từ tầng này đến tầng khác. Nó được dùng trong các cao ốc, siêu thị, khách sạn, nhà hàng, bệnh viện,… Hiện nay thang máy là thiết bị rất quan trọng, đặc biệt là nhà cao tầng vì nó giúp con người không phải dùng sức chân để leo cầu thang và được sử dụng thay cho cầu thang bộ.
2. Phân loại thang máy
a. Phân loại thang máy theo công dụng:
- Thang máy chở khách (Passenger Lift – Ký hiệu là P): là loại thang được thiết kế với các tiêu chí an toàn cao nhất dùng để chở người được lắp cho các tòa nhà cao tầng như văn phòng, khách sạn, chung cư. Loại thang máy chở người có kích thước nhỏ lắp cho hộ gia đình còn được gọi là thang máy gia đình
- Thang máy chở hàng (Freight Lift – Ký hiệu là F): Là loại thang thường được dùng trong các nhà máy, nhà xưởng, showroom oto, xe máy. Loại thang máy chở hàng thường dùng loại cửa mở sắt xếp, không có cảm biến an toàn cửa photocell, không có cứu hộ tự động chính vì thế tuyệt đối không dùng để chở người.
- Thang máy chở hàng có người đi kèm – Ký hiệu là FP: bản chất nó là loại thang máy chở hàng nhưng được thiết kế đẹp hơn và có đầy đủ các thiết bị an toàn như thang máy chở người.
- Thang máy bệnh viện – Ký hiệu là: B: Thang máy bệnh viện là loại thang máy chở người nhưng có kích thước chuyên dụng. Kích thước thang máy bệnh viện phải vừa các loại băng ca tải bệnh nhân
- Thang máy chở thức ăn (Dumbwaiter – Ký hiệu là DW): Là loại thang có thiết kế đơn giản, cabin thường được chia thành nhiều tầng dùng để tải đồ ăn, đồ uống trong các nhà hàng, khác sạn. Thang máy DW không có button cabin mà bảng điều khiển được lắp ở ngoài cửa tầng.
b. Phân loại theo cấu tạo
- Thang máy sử dụng cáp kéo: Nguyên lý hoạt động theo kiểu ròng rọc, một bên là cabin và một bên là đối trọng. Đến nay đây vẫn là loại thang máy phổ biến nhất, dùng từ cho các tòa nhà siêu cao ốc cho đến hộ gia đình.
- Thang máy thủy lực: thang hoạt động di chuyển lên xuốn nhờ một hoặc nhiều pít tông thủy lực. Loại thang máy máy này bị giới hạnh chiều cao hành trình thế nên chủ yếu được ứng dụng cho phân khúc thang máy gia đình hoặc thang tải hàng.
- Thang máy chân không: Đây có thể nói là thang hiếm và đắt nhất hiện nay, thang có hình trụ và cabin di chuyển lên xuống do sự thay đổi áp suất giữa phí trên, phía dưới và trong cabin
- Thang máy không phòng máy và có phòng máy: Loại thang máy không phòng máy sử dụng động cơ không hộp số có thiết kế nhỏ gọn nên không cần phòng kỹ thuật ở trên nóc công trình phù hợp để sử dụng cho những nhà bị giới hạn chiều cao xây dựng
c. Phân loại thang máy theo TCVN 5744 – 1993
Theo tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam TCVN 5744 – 1993 thì thang máy được chia thành 5 loại:
- Loại I: thang thiết kế cho mục đích chở người
- Loại II: thang máy được thiết kế cho việc chở người nhưng có tính năng chở hàng
- Loại III: thang máy bệnh viện
- Loại IV: thang máy chở hàng hóa có người đi kèm
- Loại V: thang máy điều khiển ngoài cabin như thang máy tải thức ăn
- Cấu tạo của thang máy
Phần điện bên trong hố thang máy gồm:
- Cáp tín hiệu: Cáp tín hiệu được đấu nối từ tủ điện trên phòng máy xuống hộp điều khiển được lắp trên nóc cabin.
- Hộp điều khiển trên nóc cabin.
- Hệ thống điện chiếu sáng dọc hố thang máy.
- Hệ thống các công tắc giới hạn hành trình.
- Hệ thống cứu hộ tự động: Đây là thiết bị rất quan trọng đối với loại thang máy chở người, nó sẽ giúp người ta không bị kẹt trong thang máy khi mất điện đột ngột. Hệ thống cứu hộ tự động hoạt động dựa trên nguồn dự phòng từ bình ác quy hoặc UPS.
Trên phòng máy:
- Tủ điều khiển: Là trung tâm điều khiển mọi hoạt động của một chiếc cầu thang máy bao gồm vỏ tủ, hệ thống relay, contactor, điều khiển tín hiệu (PLC hoặc bo vi xử lý), điều khiển tốc độ (biến tần), các bo mạch trung gian.
- Hai thiết bị quan trọng nhất của một tủ điều khiển thang máy đó là: Điều khiển tín hiệu và điều khiển tốc độ.
- Phần cơ khí bên trong hố thang máy gồm:
- Rail dẫn hướng: Có rail dẫn hướng đối trọng và rail dẫn hướng cabin, thang máy chở người thông thường sẽ có một dàn rail cabin (gồm 2 rail) nhưng với những loại thang có kích thước cabin lớn (ví dụ thang máy tải ô tô) thì sẽ có 2 hoặc 3 dàn rail.
- Đối trọng: Khối lượng đối trọng được tính toán dựa trên tự trọng của cabin thang và tải trọng của thang máy. Đối trọng có thể được làm từ bo quặng, bo gang hoặc là bo bê tông.
- Hệ thống cabin: Cabin thang máy gồm phần khung, sàn cabin, nóc cabin, vách cabin (vách cabin có thể được thiết kế từ các vật liệu như inox sọc nhuyễn, inox gương, thép phủ sơn, kính,…)
- Hệ thống phanh cơ khí: Phanh cơ khí có vai trò giúp cabin thang máy bám vào rail trong trường hợp thang chạy quá tốc độ thiết kế hoặc rơi tự do khi đứt cáp.
- Cáp tải: Cáp tải thang máy gia đình cũng như các loại thang máy khác là loại cáp chuyên dùng có lõi tẩm dầu, do đó không cần và tuyệt đối không được bôi dầu mỡ vào cáp để tránh trường hợp bị trượt cáp.
- Hệ thống giảm chấn, bao gồm giảm chấn đối trọng và giảm chấn cabin.
- Button gọi tầng.
Trên phòng máy:
- Hệ thống khung cơ khí bệ máy.
- Máy kéo: Với loại thang máy có phòng máy thì có thể sử dụng cả hai loại máy kéo là máy có hộp số và loại máy không hộp số, còn thang không phòng máy thì bắt buộc phải sử dụng loại máy kéo không hộp số.
- Hệ thống phanh cơ khí.
- Hệ thống truyền động cửa tầng (đầu cửa tầng) và cửa cabin (đầu cửa cabin): Thang máy có hay bị hỏng vặt hay không, cửa thang khi đóng mở có êm ái, chắc chắn hay không phần lớn là do chất lượng đầu cửa.
- Tại sao phải kiểm định thang máy
- Kiểm định thang máy nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành. Bên cạnh việc đảm bảo an toàn cho người lao động thì việc kiểm định an toàn còn có lợi ích:
- Tăng năng suất lao động do thời gian làm việc của thiết bị không bị gián đoạn
- Giảm các chi phí bồi thường do tai nạn lao động gây ra
- Đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa trong quá trình vận chuyển
- Là bằng chứng pháp lý cần thiết cung cấp cho các đơn vị bảo hiểm cũng như khách hàng khi đánh giá.
- Tuân thủ các quy định của pháp luật trong việc sử dụng thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.
Kiểm định thang máy chở hàng là gì?
- Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của thang máy theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn sau khi chế tạo, trước khi đưa vào sử dụng lần đầu, và kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng
- Tiêu chuẩn kiểm định thang máy
Các tiêu chuẩn, quy chuẩn được sử dụng trong quá trình kiểm định thang máy phải phù hợp với quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn mà Nhà nước đã ban hành.
- QCVN02:2011/BLĐTBXH, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với thang máy điện
- QCVN 07:2012/BLĐTBXH, Quy chuẩn quốc gia về an toàn lao động đối với thiết bị nâng
- QCVN 18:2013/BLĐTBXH, Quy chuẩn quốc gia về an toàn lao động đối với thang máy thủy lực
- QCVN26:2016/BLĐTBXH, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với thang máy điện không có buồng máy
- QTKĐ21:2016/BLĐTBXH, Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thang máy điện
- QTKĐ22:2016/BLĐTBXH, Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thang máy thủy lực
- QTKĐ23:2016/BLĐTBXH, Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thang máy chở hàng (dumnwaiter)
- QTKĐ24:2016/BLĐTBXH, Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thang máy điện không có phòng máy
- TCVN6904:2001, Thang máy điện. Phương pháp thử – Các yêu cầu an toàn về cấu tạo và phương pháp thử
- TCVN6396-3:2010, Thang máy chở hàng dẫn động điện. Yêu cầu về cầu tạo và lắp đặt
- TCVN7550:2005, Cáp thép dùng cho thang máy. Yêu cầu tối thiểu
- TCVN6905:2001, Thang máy thủy lực. Phương pháp thử. Các yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt
- TCVN7628:2007 (ISO 4190),: Lắp đặt thang máy
- TCVN5867:2009, Thang máy, cabin, đối trọng và ray dẫn hướng. Yêu cầu an toàn
- TCVN9358:2012, Lắp đặt hệ thống nối đất cho các công trình công nghiệp. Yêu cầu chung
- TCVN9385:2012, Chống sét cho công trình xây dựng. Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống
Có thể đánh giá chất lượng theo các tiêu chuẩn của nước ngoài nhưng không được thấp hơn mức quy định trong nước.
- Quy trình kiểm định an toàn thang máy có thể thực hiện theo tuần tự các bước sau
Bước 1: Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật của thang máy
- Các hồ sơ sau cần được kiểm định viên xem xét:
- Hồ sơ chế tạo, lý lịch thang máy. Các bản vẽ cấu tạo và bản vẽ nguyên lý hoạt động
- Hồ sơ lắp đặt, hoàn công.
- Biên bản và phiếu kết quả kiểm định lần trước
- Các hồ sơ về thay thế, sửa chữa. Nhật ký vận hành, bảo trì
- Hướng dẫn vận hành và xử lý sự cố
Bước 2: Kiểm tra kỹ thuật
- kiểm định thang máy kiểm tra cáp
- Xem xét tính đầy đủ và đồng bộ các chi tiết, bộ phận với hồ sơ chế tạo
- Kiểm tra khuyết tật, biến dạng của các chi tiết và bộ phận cabin, giếng thang, hố thang, cửa thang puli, cáp, đối trọng …).
- Kiểm tra hệ thống thủy lực (đối với thang máy thủy lực)
- Đo điện trở nối đất
Bước 3: Thử nghiệm
- Quá trình thử nghiệm chỉ thực hiện khi các bước kiểm tra trên có kết quả đạt yêu cầu.
- Thử không tải: Vận hành thang máy ở chế độ không tải để kiểm tra hoạt động của các bộ phận an toàn, tự động.
- Thử với các chế độ có tải trọng theo thứ tự 100% tải định mức và 125% tải trọng định mức.
- Đánh giá tình trạng hoạt động của các cơ cấu an toàn, bảo hiểm của thang máy sau khi thử nghiệm.
Bước 4: Xử lý kết quả kiểm định thang máy
- Lập biên bản kiểm định thang máy theo mẫu quy định
- Lập biên bản kiến nghị, khắc phục (nếu có)
- Dán tem kiểm định, thông qua biên bản kiểm tra và ban hành kết quả kiểm định nếu quá trình kiểm tra đạt yêu cầu .
8. Thời hạn kiểm định thang máy
Tùy theo thời gian sử dụng của thang máy mà có các thời hạn kiểm định định kỳ khác nhau:
- Kiểm định an toàn lần đầu sau khi lắp đặt trước khi đưa vào sử dụng
- Kiểm định định kỳ trong quá trình sử dụng
- Chế độ kiểm định bất thường khi có thay đổi, sửa chữa. Khi có các yêu cầu bất thường của cơ quan chức năng hoặc người sử dụng.
- Kiểm tra chất lượng hàng hóa khi nhập khẩu
Thời hạn kiểm định định kỳ
- Thang máy có thời gian sử dụng nhỏ hơn 10 năm: Thời hạn kiểm định định kỳ là 3 năm.
- Đối với thang máy có thời gian sử dụng trên 10 năm: Thời hạn kiểm định định kỳ là 2 năm
- Đối với thang máy có thời gian sử dụng trên 20 năm: Thời hạn kiểm định định kỳ là 1 năm
Công ty cổ phần kiểm định an toàn thiết bị công nghiệp thành phố là cơ sở kiểm định uy tín hàng đầu được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện thực hiện hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn. Thực hiện kiểm định theo yêu cầu khách hàng với chi phí linh hoạt , tiết kiệm nhất.Trong thời gian nhanh nhất sẽ đem đến chất lượng dịch vụ lớn nhất cho khách hàng.
Quý khách hàng/ doanh nghiệp có nhu cầu kiểm định an toàn thiết bị, máy móc xin vui lòng liên hệ chúng tôi:
Địa chỉ : 331/70/103 Phan Huy Ích, Phường 14, Quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh
Sđt : 028 3831 4193
Website : www.kiemdinhthanhpho.net
Email : kiemdinhthanhpho.net@gmail.com