KIỂM ĐỊNH CỔNG TRỤC
A.GIỚI THIỆU CỔNG TRỤC
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học – kỹ thuật, sức người đã được thay thế bằng máy móc và công cụ hỗ trợ hiện đại. Một trong các lĩnh vực sử dụng công nghệ hiện đại, đó là: Xây dựng. Qua nhiều thập kỉ, với kinh nghiệm về công nghiệp – công nghệ, thế giới đã có bước đà phát triển mới về cổng trục.
Cổng trục là thiết bị vô cùng quan trọng trong quá trình nâng hạ các thiết bị, hàng hóa có trọng lượng lớn đến rất lớn. Cổng trục là một biến thể của cầu trục. Nhằm sử dụng chủ yếu các hoạt động di chuyển hàng hoá, thiết bị hạng nặng trong các cảng, khu vực ngoài trời.
- Cổng trục là gì ?
- Cổng trục tên tiếng anh là “Gantry Cranes” dùng để di chuyển, nâng – hạ hàng hoá
- Cổng trục là một Máy nâng hạ trọn bộ thường hoạt động ngoài trời hoặc trong nhà xưởng, sự di chuyển của cổng trục là trên ray đặt trên mặt nền bê tông.
- Cổng trục có hình dáng giống như một chiếc cổng ra vào có hai chân đứng và xà ngang vắt qua, cổng trục có khả năng hoạt động linh hoạt trong phạm vi ray di chuyển và khẩu độ cần. Nó rất tiện dụng, và có hiệu quả cao trong quá trình bốc xếp hàng hóa với tải trọng từ 1 tấn – 1000 tấn, cổng trục di chuyển được nhờ hệ thống motor điện bố trí dưới hai chân cổng. Cổng trục có khả năng nâng, hạ, di chuyển các vật liệu trong môi trường khắc nghiệt, có tải trọng lớn, kích thước cồng kềnh, đặc biệt là tại các công trường xây dựng, các nhà máy sản xuất sắt thép, bê tông.
- Bản thân thiết bị nâng hạ này sở hữu nhiều ưu thế, mang đến nhiều lợi ích cho đơn vị sử dụng vì thế nó có nhiều vượt trội hơn so với những thiết bị nâng hạ khác như xe nâng, xe cẩu. Theo các đánh giá của nhà xưởng, nhà máy, đây là sự lựa chọn lý tưởng cho nhu cầu nâng hạ
2. Ưu ,Nhược điểm của cổng trục
Ưu điểm của cổng trục hiện nay được sử dụng rất phổ biến nhờ những ưu điểm nổi bật sau:
- Chiều cao nâng hạ không hạn chế.
- Tải trọng nâng hạ lớn, không phụ thuộc vào kết cấu nhà xưởng có sẵn.
- Chi phí lắp đặt thấp hơn so với dùng xe nâng, xe cẩu
- Ít xảy ra sự cố trong quá trình làm việc, Tính an toàn: Không thể bỏ qua lợi ích này bởi đây là một trong những lý do khiến các nhà xưởng, nhà máy cần cân nhắc để lắp đặt sử dụng cổng trục công nghiệp cho hoạt động của mình
- Bảo hành, bảo dưỡng đơn giản.
- Thời gian gia công chế tạo nhanh.
- Hoàn toàn di động: Cổng trục là thiết bị hoàn toàn di động, khi sử dụng người dùng có thể di chuyển chúng từ địa điểm này sang một địa điểm khác có vật liệu, hàng hóa cần nâng một cách dễ dàng. So với cầu trục và các thiết bị nâng hạ khác thì cổng trục có kết cấu dễ dàng tháo lắp và vận chuyển hơn nhưng vẫn đảm bảo chi phí lắp đặt khi di chuyển thấp hơn các loại khác.
- Dễ dàng lắp đặt: Thông thường, cổng trục được cầu tạo từ 3 khối chính, dầm chính cổng trục là một khối, dầm biên 1 khối, chân cổng trục 1 khối. Các khối này được liên kết với nhau bằng bu lông chịu lực cường độ cao nên dễ dàng vận chuyển, tháo dỡ và lắp ghép.
- Chí phí đầu tư hợp lý, phù hợp với nhiều môi trường làm việc khác nhau: Tùy vào tải trọng và khẩu độ mà một bộ cổng trục có giá dao động từ khoảng 200 triệu đến khoảng 1 tỷ. Chi phí đầu tư và lắp đặt thấp hơn so với dùng xe nâng, xe cẩu. Hơn nữa với mức đầu tư phù hợp nhưng cổng trục có thể sử dụng với nhiều mục đích khác nhau như: nâng hạ hàng hóa, vật liệu tại kho bãi, nâng hạ container tại các cảng biển, nâng hạ cấu kiện bê tông đúc sẵn, nâng hạ tổng đoạn trong công nghiệp đóng tàu, nâng hạ tổng đoạn trong công nghiệp đóng tàu, nâng hạ cửa đập thủy điện và sử dụng cho rất nhiều mục đích khác.
- Cổng trục hỗ trợ giảm thiểu được chi phí nhân công, chi phí thiết bị vì nó thay thế được một số lượng lớn nhân lực, máy móc thực hiện mang vác hàng hóa, vật nặng. Đặc biệt, cổng trục không yêu cầu quá nhiều chi phí bảo dưỡng, duy tu như các thiết bị nâng hạ còn lại. Tất nhiên, đây là ưu thế của cổng trục chính hãng, có chất lượng cao.
- Hoạt động hiệu quả cả trong nhà và ngoài trời , Tính linh hoạt, dễ điều chỉnh: Cổng trục có khả năng hoạt động ở nhiều vị trí đồng thời nó được thiết kế để chủ đầu tư. Người sử dụng có thể dễ dàng điều chỉnh theo ý muốn cho phù hợp với từng lĩnh vực khai thác nhất định. Với chiều cao nâng hạ không hạn chế cổng trục đang được sử dụng rất phổ biến ở cả trong nhà và ngoài trời, trong mọi điều kiện thời tiết cũng không làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của cổng trục.
- Đặc biệt, cổng trục có khả năng nâng được tải trọng hàng hóa lớn nên không bị phụ thuộc vào kết cấu nhà xưởng có sẵn. Nếu tải trọng hàng hoá lớn, thì các chủ đầu tư nên trang bị cổng trục dầm đơn hoặc dầm đôi. Còn với hàng hóa tải trọng nhỏ, thì cổng trục đẩy tay sẽ là lựa chọn mang lại hiệu quả tốt nhất.
Cổng trục là thiết bị nâng hạ rất quan trọng trong công nghiệp
Từ những ưu điểm kể trên, có thể thấy, phạm vi ứng dụng của cổng trục công nghiệp là rất đa dạng. Cổng trục cũng đảm nhiệm vai trò nâng giữ chi tiết và đặc biệt là di chuyển đồ vật. Nếu xét trên tiêu chí ngành áp dụng, bất kể ngành công nghiệp nào có nhu cầu di chuyển vật nặng như chế tạo lắp ráp ô tô, chế biến, hóa chất, in ấn, gia công cơ khí, thép-luyện kim, kho bãi… đều có thể sử dụng thiết bị này
Nhược điểm của cổng trục:
- Do loại cổng trục này di chuyển bằng đường ray trên nhà xưởng nên yêu cầu nhà xưởng phải bằng phẳng, xung quanh phải thông thoáng không có chướng ngại vật.
- Do khối lượng tải trọng lớn cộng thêm các bộ phận cấu thành có kích thước lượng nên việc di chuyển tháo lắp các bộ phận sẽ khó khăn hơn.
3. Phân loại cổng trục
Phân loại cổng trục theo kết cấu cấu tạo( thiết kế) Cổng trục có nhiều loại khác nhau tùy theo công dụng, tải trọng thực tế. Thiết bị còn được phân loại theo cấu tạo. Theo đó, phân loại theo cấu tạo cổng trục gồm có:
- Cổng trục dầm đơn: Cổng trục dầm đơn là thiết bị phổ biến nhất trong số các loại cổng trục hiện nay. Tải trọng của cổng trục dầm đơn không lớn. Tuy nhiên kết cấu đơn giản, trọng lượng không quá nặng, phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế giúp cổng trục dầm đơn được nhiều người lựa chọn. Thiết bị sở hữu bộ phận dầm chính kết cấu dầm hình hộp chữ I theo kiểu đơn chiếu. Bộ phận pa lăng được lắp đặt treo bên cánh dưới dầm chính để neo giữ, nâng hạ, di chuyển hàng hóa.
- Cổng trục dầm đôi : Khác với cổng trục dầm đơn, cổng trục dầm đôi có thể chịu được tải trọng lớn hơn nhiều lần. Điểm đặc biệt của thiết bị nằm ở bộ phận dầm chính theo kiểu dầm kép. Tức là 2 dầm được bố trí nằm song song nhau, liên kết với nhau thông qua bu lông ghép với bộ phận dầm biên. Pa lăng nâng hạ sẽ được đặt ngồi kiểu blog trên đường ray hàn cố định tại đỉnh dầm chính.
- Cổng trục hai chân cứng
- Cổng trục một chân cứng một chân mềm
- Cổng trục có công soon một bên, hai bên
- Cổng trục đẩy tay: Cổng trục đẩy tay chủ yếu được sử dụng để nâng hạ, di chuyển hàng hóa trọng lượng nhỏ. Điểm nhận biết trong cấu tạo cổng trục này là hoạt động bằng sức người thay vì động cơ điện dẫn động.
- Bán cổng trục
Cổng trục đẩy tay
- Cổng trục bánh lốp: Cổng trục bánh lốp sở hữu cấu tạo cơ bản. Tuy nhiên bộ phận bánh xe sẽ sử dụng bánh lốp để có thể di chuyển trên đường phẳng mà không phải trang bị thêm hệ thống ray di chuyển. Do đó cổng trục bánh lốp chủ yếu ứng dụng trong các công trình xây dựng đường, cầu.
- Cổng trục bánh xích :Cấu tạo cổng trục cơ bản không khác với cổng trục bánh xích. Tuy nhiên loại cổng trục này sử dụng cơ cấu bánh xích để có thể đi trên đất mềm mà không lo bị sa lầy.
Phân loại cổng trục theo tên gọi như thế nào?
- Cổng trục chữ A: Tương tự cổng trục chân dê, cổng trục chữ A có điểm nhận biết nằm ở bộ phận chân cổng trục. Chân cổng trục bắt chéo theo hình chữ A và đối xứng 2 bên nhằm phân tán trọng lượng của hàng hóa, vật nặng.
- Cổng trục một dầm
- Cổng trục hai dầm
- Cổng trục chạy ra
- Cổng trục lệch
- Cổng trục chân dê: Cổng trục chân dê sở hữu đặc điểm khác biệt ở bộ phận chân. Theo đó, cấu tạo cổng trục sẽ có 4 chân tạo thành hình chữ nhân và liên kết cứng với nhau. Như vậy cổng trục có thể di chuyển trên bánh xe một cách chắc chắn. Thông thường cổng trục chân dê thường được dùng trong những nhà máy thủy điện.
- Cổng trục long môn
- Cổng trục cẩu container
Phân loại cổng trục theo tải trọng, khẩu độ:
- Cổng trục dầm đơn: 5 tấn, 7.5 tấn, 10 tấn, 15 tấn
- Cổng trục dầm đôi: 5 tấn, 10 tấn, 15 tấn, 20 tấn, 30 tấn, 50 tấn, 100 tấn, 120 tấn… 500 tấn.
- Cổng trục có khẩu độ: 5 mét, 10 mét, 15 mét, 20 mét, 30 mét….
Hình ảnh về cổng trục:
Cổng trục dầm đôi có công soon hai bên
Cổng trục chân dê – trong nhà máy thủy điện
- Đặc điểm và Cấu tạo của cổng trục
Cổng trục có cấu tạo hình học giống một chiếc cổng di động, có khả năng nâng hạ vật nặng bằng cơ cấu nâng của pa lăng đồng thời di chuyển vật nặng từ nơi này qua nơi khác theo phương dọc dầm chính (di chuyển pa lăng) và theo phương dọc kho bãi bằng cơ cấu di chuyển chân cổng trục (dầm biên cổng trục). Một số đặc điểm chung nhất của cổng trục để phân biệt với cầu trục đó là:
- Cổng trục đa số hoạt động ngoài trời, di chuyển trên hệ ray cố đính trên sàn kho bãi hoặc sàn nhà xưởng. Hệ ray di chuyển cần phải tính toán sao cho đủ khả năng chịu áp lực toàn bộ cổng trục dồn lên mỗi bánh xe di chuyển.
- Khi thiết kế cổng trục, các kỹ sư phải tính toán thêm nhiều tham số hơn so với cầu trục đó là sức cản của gió, độ cân bằng tải trọng khi cổng trục di chuyển. Đồng thời còn phải tính đến các yếu tố như kẹp ray chống bão, mức độ ảnh hưởng của động đất.v.v.
- Cũng vì hoạt động ngoài trời nên các cơ cấu thiết bị chính như pa lăng nâng hạ, tủ điện điều khiển, hệ thống cung cấp điện đều phải tính toán đến cấp bảo vệ chống bụi, chống nước, tránh rò gỉ, chập điện khi điều kiện thời tiết bất lợi.
- Thêm nữa, hệ sơn bảo vệ cho cổng trục cũng phải là loại đặc biệt có thể chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thay đổi thường xuyên.
Cấu tạo sơ bộ của cổng trục:
Cổng trục được cấu tạo từ 2 bộ phận chính là kết cấu thép và thiết bị.
– Phần kết cấu thép bao gồm tất cả cơ cấu dầm chính, chân cổng trục, khớp nối, bộ dầm biên di chuyển cổng trục và phụ kiện như lan can, sàn thao táo, kẹp ray, chống bão…v.v.
- Kết cấu thép cổng trục: Được chế tạo, tổ hợp từ các loại thép tấm, thép hình nhập khẩu, xuất xứ Trung Quốc với các mác thép thông dụng như SS400, Q345B.
- Các bộ phận gia công cơ khí như trục, bạc, bánh xe di chuyển, khớp cứng, khớp mềm được chế tạo từ thép hợp kim C45, L55, G65 theo tiêu chuẩn Việt Nam và được tôi cứng bề mặt đạt độ cứng yêu cầu.
- Kết cấu thép cổng trục thường có trọng lượng nặng hơn so với cầu trục cùng sức nâng vì khối lượng tăng thêm ở bộ phận chân di chuyển.
– Phần thiết bị bao gồm palang nâng hạ, hệ thống cấp điện cho palang, hệ thống cấp điện cho cổng trục suốt chiều dài đường chạy. Chi tiết như sau:
- Phần thiết bị: Bao gồm thiết bị chính là palang nâng hạ (hoist), có loại palang dầm đơn hay palang dầm đôi tùy vào chủng loại cổng trục được trang bị.
- Thiết bị phụ như hệ thống cấp điện, tủ điện điều khiển là các thiết bị được nhập khẩu mới 100% từ các nhà sản xuất Đài Loan, Hàn Quốc. Chú ý quan trọng là tất cả các bộ phận thiết bị chính hay phụ đều phải có cơ cấu bảo vệ trước biến động của thời tiết..
- Nguyên lý hoạt động của cổng trục
- Nguyên lý làm việc của cổng trục về cơ bản khá giống với nhiều thiết bị nâng hạ, di chuyển hàng hóa khác như cầu trục hoặc cẩu trục. Khi hoạt động, người ta sẽ đưa cổng trục vào vị trí làm việc (vị trí cần để nâng hạ, di chuyển vật nặng). Quá trình di chuyển cổng trục có thể sử dụng sức người hoặc sức động cơ tùy theo đặc điểm của thiết bị.
- Sau khi cổng trục vào chỗ, người thao tác sẽ phải khóa bánh xe lại để tránh cổng trục bị trượt ra khỏi vị trí ban đầu (đối với cổng trục đẩy tay) và thực hiện các thao tác khác. Đồng thời palăng nâng hạ hàng hóa sẽ được di chuyển vào giữa vị trí phía trên cao của vật nặng.
- Pa lăng được điều khiển để hạ móc cẩu xuống thực hiện thao tác móc tải. Các bộ phận cần được kiểm tra lại lần cuối để đảm bảo an toàn trước khi tiến hành nâng hạ và di chuyển hàng hóa. Kỹ thuật viên tiến hành thao tác nâng hạ, di chuyển hàng hóa bằng cách điều khiển cổng trục từ xa hoặc điều khiển cổng trục gắn liền dây.
- Trên điều khiển có sẵn các nút bấm để khởi động cổng trục, di chuyển theo các hướng Đông Tây Nam Bắc, dừng lại. Palăng cổng trục sẽ neo giữ chắc chắn vật nặng sau đó từ từ nâng lên cao và di chuyển theo phương dọc của đường chạy ray bố trí trên dầm chính.
- Sau khi đến vị trí mong muốn, palăng sẽ từ từ hạ vật nặng xuống. Điểm đặc biệt với cổng trục đẩy tay nằm ở là bộ phận bánh xe chịu tải cho phép xoay 360 độ để có thể di chuyển cổng trục đến bất cứ vị trí hoạt động nào. Trong khi đó cổng trục điện lại sử dụng nguồn điện để hoạt động giúp tiết kiệm thời gian, công sức cho công nhân.
6. Các lưu ý cần thiết khi sử dụng cổng trục
- Khi có nhu cầu sử dụng, các nhà xưởng, nhà máy trước hết phải xét đến vấn đề tìm kiếm đơn vị sản xuất cổng trục và thi công lắp đặt có uy tín. Bởi lẽ, cổng trục có tốt thì hiệu quả làm việc mới cao và những lợi ích như kể trên mới được phát huy tối đa.
- Sau khi có được thông tin về đơn vị sản xuất cổng trục và thi công lắp đặt ưng ý, nhà xưởng, nhà máy cần tính đến nhu cầu sử dụng của mình cũng như đặc thù ngành nghề để lựa chọn được loại cổng trục phù hợp nhất.
- Sau khi lựa chọn và yêu cầu đơn vị sản xuất cổng trục, khi lắp đặt thiết bị tại vị trí sử dụng, cần tiến hành kiểm tra vận hành cùng đơn vị đó để đảm bảo chất lượng hệ thống nâng hạ.
- Trong quá trình sử dụng, nên lưu ý đến vấn đề vận hành cổng trục, vấn đề bảo trì, bảo dưỡng cổng trục hoặc thậm chí cả vấn đề sửa chữa cổng trục nếu có nhu cầu.
- Cần thực hiện đào tạo người vận hành để đảm bảo hiệu quả vận hành, cần thực hiện bảo trì, bảo dưỡng theo định kỳ để đảm bảo và nâng cao chất lượng hoạt động của thiết bị cổng trục. Cần liên hệ đến đơn vị sản xuất cổng trục và thi công lắp đặt đã thực hiện để sửa chữa cổng trục ngay khi phát hiện những vấn đề xảy ra với thiết bị để giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất.
4 sai lầm nghiêm trọng khi vận hành cổng trục
Vận hành cổng trục yêu cầu phải thực hiện nghiêm ngặt từng bước nhằm đảm bảo an toàn cho kỹ thuật viên điều khiển và hàng hóa. Trong quá trình vận hành thiết bị, kỹ thuật viên cần lưu ý tránh 4 sai lầm nghiêm trọng.
Sai lầm do cẩu quá tải
- Sai lầm đầu tiên khi vận hành cổng trục mà không ít công nhân, kỹ thuật viên điều khiển mắc phải là cẩu quá tải. Cổng trục là thiết bị nâng hạ, di chuyển vật nặng hoạt động theo chu kỳ. Mỗi thiết bị khi được sản xuất và lắp đặt đều được quy định rõ về tải trọng.
- Bộ phận dầm chính của cổng trục sẽ chịu trách nhiệm nâng đỡ toàn bộ thiết bị và vật nặng cần di chuyển. Nếu vật nặng cần nâng hạ, di chuyển có trọng lượng vượt quá mức tải trọng cho phép thì nguy cơ gây mất an toàn rất cao. Trước khi được đưa vào hoạt động, cổng trục sẽ được kiểm định an toàn,
- Trong hồ sơ kiểm định an toàn cổng trục có thiết kế liên quan tới các hệ số an toàn. Tuy nhiên thực chất các chi tiết, bộ phận trong cổng trục đều có hệ số an toàn cao. Vậy nhưng tổng thể thiết bị khi lắp đặt và hoạt động thực tế chưa chắc được như vậy. Khi vận hành cổng trục, toàn bộ phần khung đỡ sẽ phải chịu tải trọng lớn từ thiết bị và vật nặng.
- Nếu như hàng hóa có trọng lượng vượt quá tải trọng tối đa x hệ số quá tải theo thông tin trong thiết kế cổng trục thì rất nguy hiểm. Kết cấu khung của thiết bị có nguy cơ đổ, gãy trước cả khi dầm chính cổng trục bị gãy, hỏng. Thông thường để khắc phục tình trạng cẩu quá tải, cổng trục sẽ được lắp đặt thêm thiết bị bảo vệ quá tải và đảm bảo không vận hành khi vật nặng vượt tải trọng cho phép.
Sai lầm do kéo lê tải
- Khi vận hành cổng trục, hàng hóa, vật nặng sẽ được treo vào móc cẩu. Pa lăng sẽ hoạt động thông qua hệ thống ròng rọc động, ròng rọc cố định kết hợp với động lực của dây cáp hoặc dây xích vắt qua puly. Thông thường cổng trục sẽ nâng tải theo phương thẳng đứng và neo giữ trên không trung với khoảng cách nhất định so với mặt đất.
- Như vậy sẽ đảm bảo an toàn cho hàng hóa và công nhân vận hành. Tuy nhiên do nhu cầu thực tế mà nhiều kỹ thuật viên cho rằng việc cho cổng trục kéo lê tải không sao. Kéo lê tải được hiểu là hành động kéo rê vật nặng theo mộc góc chéo thay vì phương thẳng đứng theo đúng quy định.
- Cách vận hành cổng trục như vậy cực kỳ sai lầm. Khi thiết kế và sản xuất cổng trục, thiết bị đã được tính toán để nâng tải theo phương thẳng đứng. Người điều khiển không được phép nâng xiên tải dù sử dụng pa lăng cáp hay pa lăng xích. Việc nâng hạ hàng hóa bằng cách kéo lê tải có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của cổng trục, pa lăng.
- Không chỉ thế trong nhiều trường hợp hàng hóa có trọng lượng lớn còn có thể khiến cho cáp tải bị trượt khỏi rãnh của tang gây đứt cáp tải, hỏng tang cuốn. Khi nâng theo góc xiên, momen lực sẽ tác động lên cổng trục theo phương hướng khó kiểm soát nên có thể làm gãy hệ đỡ cổng trục.
Sai lầm do hiểu không đúng về bộ giới hạn hành trình nâng
- Thực chất quá trình vận hành cổng trục được đánh giá là rất an toàn nếu thực hiện theo đúng các bước được quy định. Thế nhưng nhiều người vẫn cho rằng cổng trục an toàn tuyệt đối nhờ bộ giới hạn hành trình nâng. Điều này không chính xác. Bộ giới hạn hành trình nâng được xếp vào mục thiết bị an toàn.
- Phụ kiện này được sử dụng nhằm đảm bảo cụm móc nâng hạ cổng trục không va chạm với bộ phận tang cuốn nếu như hàng hóa, vật nặng được nâng lên quá cao. Đây là thiết bị đảm bảo an toàn chứ không phải là thiết bị sử dụng để vận hành.
Sai lầm do không kiểm tra cổng trục mỗi ngày và kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ cổng trục
- Quy định có trong Thông tư 52/52016/TT-BLĐTBXH – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn lao động đối với cổng trục yêu cầu người điều khiển, công nhân tham gia vận hành cổng trục phải kiểm tra thiết bị mỗi ngày. Cụ thể trước khi cổng trục hoạt động đều phải được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn.
- Thậm chí đơn vị còn phải có nội quy cụ thể tại nơi dễ nhìn thấy gần với cổng trục để cán bộ công nhân viên đều đọc được. Trong đó quá trình kiểm tra bao gồm:
- Kiểm tra xem cổng trục có các vết nứt tại những chỗ quan trọng trong kết cấu kim loại hay không.
- Kiểm tra xem có biến dạng dư của kết cấu kim loại không.
- Kiểm tra bộ phận phanh của mọi cơ cấu có bị hỏng, bị mài mòn không.
- Kiểm tra móc, ròng rọc, cáp, tang có bị mòn vượt quá giá trị cho phép, bị hư hỏng, bị rạn nứt hay không.
- Kiểm tra hệ thống điện cổng trục có hoạt động ổn định hay không.
Trường hợp phát hiện dấu hiệu hư hỏng thuộc một trong các nội dung trên thì phải ngừng vận hành cổng trục để sửa chữa, thay thế thiết bị.
7. Những quy định bảo đảm an toàn cho người và thiết bị cổng trục :
- Chỉ có những người đã qua các lớp đào tạo có giấy chứng thực vận hành cổng trục và được chỉ dẫn an toàn mới được phép vận hành cổng trục. ngăn cấm những người không có nhiệm vụ, không có chứng chỉ vận hành lên vận hành cổng trục.
- Trước khi điều khiển cổng trục phải rà soát các thiết bị an toàn: cơ cấu điều khiển, phanh hãm…..Khi bảo đảm an toàn mới được vận hành. Nếu phát hiện thấy các sơ sót không thường nhật thì phải báo ngay cho đơn vị tu bổ đến tu bổ và những người có bổn phận biết. Sau khi đã tu bổ xong đạt đề nghị mới được vận hành tiếp.
- Trước khi vận hành phải dùng tín hiệu để báo cho mọi người xung quanh biết.
- Trong khi vận hành cổng trục phải thao tác cẩn trọng, để ý tới thuộc tính của vật nâng để bảo đảm thật thăng bằng khi chuyển di và đặt vật tải.
- Người vận hành không được rời khỏi vị trí khi cổng trục đang làm việc, không được tiếp khách trong ca bin.
- Không được nâng quá trọng tải cho phép của thiết bị, không nâng vật khi không biết rõ trọng tải của nó (nâng vật bị dính kết với các vật khác….).
- Trước khi nâng chuyển tải ngót nghét tải trọng, phải tiến hành nhấc tải lên độ cao không lớn hơn 300mm, giữ tải để rà soát phanh, độ bền của kết cấu kim khí và độ ổn định của cổng trục. Nếu không bảo đảm an toàn, phải hạ tải xuống để sử lý. Nếu bảo đảm an toàn thì mới được tiếp cẩu.
- Phải quan sát quá trình dây cáp chuyển động qua ròng rọc để điều khiển cổng trục sao cho dây cáp không bị xoắn hoặc chồng chéo lên nhau.
- Khi cẩu vật phải cẩu theo phương thẳng đứng, không cẩu khi để dây cáp ở thể xiên.
- Cấm dùng các bộ phận ngừng tự động để dừng máy thay cho công tắc điều khiển.
- Khi bốc dỡ hàng trên sàn xe bằng cổng trục không để công nhân buộc móc tải trên sàn khi cẩu và nâng vật cẩu qua buồng tài xế.
- Nếu khi vận hành cổng trục phát hiện có người tiến lại gần vật tải đang treo lửng lơ thì phải báo hiệu cho họ tránh ra xa hoặc lái vật cẩu ra xa người đó nếu có thể được.
- Không cho người bảo dưỡng và tu bổ lên cổng trục khi cổng trục đang làm việc.
- chấm dứt ca làm việc phải đưa các tay cần về vị trí đóng, ghi vào nhật kí vận hành tình trạng hoạt động của thiết bị trong ca làm việc rồi khoá buồng điều khiển. Nếu cần thì phải báo ngay cho người chịu bổn phận quản lý biết.
Lưu ý thêm: cần phải kiểm định cổng trục từ đó có các phương án khắc phục cũng như nâng cao hiệu quả làm việc của cổng trục.
- Các yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng cổng trục?
Thiết kế kỹ thuật của cổng trục
Là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng của cổng trục. Cổng trục chất lượng tốt phải được thiết kế bới các kỹ sư có kinh nghiệm và phải đảm bảo các yếu tố cơ bản sau:
- Bản vẽ thiết kế bố trí chung phải mô tả được đầy đủ các thành phần cơ bản của cổng trục.
- Trên bản vẽ cổng trục phải thể hiện đầy đủ các kích thước chế tạo và kích thước lắp ráp. Dung sai kích thước cũng phải được quy định đầy đủ.
- Bản vẽ thiết kế phải có tính khoa học, phải đảm bảo tính toán đủ các thành phần như tải trọng nâng hạ, tự trọng pa lăng, sức cản của gió, độ ma sát khi cổng trục di chuyển.
- Sắp xếp bản vẽ chuyên nghiệp, logic, phù hợp. Việc sắp xếp bản vẽ làm sao để khách hàng (là những người không am hiểu về kỹ thuật) có thể dễ dàng đọc hiểu các tham số thiết bị.
Tư vấn lựa chọn thiết bị tối ưu, phù hợp với mục đích sử dụng.
Chúng tôi đánh giá đây là yếu tố quan trọng thứ 2 đến chất lượng của cổng trục vì các giải thích sau:
- Trước tiên phải lựa chọn thiết bị chính (pa lăng nâng hạ, động cơ di chuyển) phù hợp với cổng trục. Khách hàng không phải ai cũng am hiểu về kỹ thuật nên nhà cung cấp cần phải tư vấn đúng chủng loại thiết bị căn cứ vào nhu cầu thực tế của khách hàng. Với thông tin về sức nâng của cổng trục (bao nhiêu tấn) và mục đích sử dụng, nhà cung cấp cần tư vấn cho khách hàng lựa chọn loại pa lăng dầm đơn hay pa lăng dầm đôi.
- Tiếp đến là lựa chọn cơ cấu tốc độ nâng hạ, di chuyển cổng trục sao cho phù hợp. Có một số tùy chọn về tốc độ là 1 tốc độ, 2 tốc độ và tích hợp biến tần. Tùy thuộc vào nhu cầu nâng hạ của khách hàng, chúng tôi sẽ lựa chọn cho bạn cơ cấu tối ưu nhất.
- Lựa chọn xuất xứ phụ kiện cổng trục: Phụ kiện trong một bộ cổng trục bao gồm các cơ cấu cấp điện pa lăng, cấp điện cho cổng trục, tủ điện điều khiển cổng trục và một số thiết bị an toàn khác. Việc lựa chọn phụ kiện cầu thả có thể dẫn đến nhiều hệ lụy sau này mà chúng ta khó có thể lường trước được. Vì vậy, lựa chọn phụ kiện cổng trục cần phải tối ưu.
- Ngoài ra, cổng trục chất lượng tốt là phải có thêm các thiết bị phụ trợ khác về mặt an toàn, đề phòng rủi ro động đất, bão lốc..v.v Nghe thì có vẻ kỳ lạ nhưng đó là những yêu cầu cơ bản. Đơn cử như cổng trục phải được trang bị bộ kẹp ray, chống bão, phải có đèn nháy an toàn gắn trên chân cổng trục.
Sản xuất và kiểm tra chất lượng sản phẩm cổng trục cần phải đúng quy trình
Cổng trục chất lượng tốt được sản xuất theo đúng quy trình của nhà sản xuất (mỗi nhà sản xuất sẽ có 1 quy trình riêng) cần phải đáp ứng được các yếu tố cơ bản sau:
- Vật liệu chế tạo cổng trục phải đảm bảo đúng chủng loại vật liệu quy định trong bản vẽ thiết kế. Việc sử dụng sai vật liệu đề xuất khi thiết kế có thể dẫn đến mất an toàn khi cổng trục hoạt động. Ví dụ đơn giản là bản vẽ thiết kế quy định dùng thép Q345B mà bộ phận sản xuất lại dùng SS400. Về ngắn hạn, sẽ không có vấn đề gì xảy ra, nhưng về dài hạn thì thực sự là một vấn đề lớn. Do Q345B có sức bền lớn hơn rất nhiều so với SS400 nên việc sử dụng thếp SS400 để thay thế vô tình đã làm giảm hệ số an toàn của cổng trục, gây nguy hiểm cho người sử dụng.
- Khi kiểm tra chất lượng và nghiệm thu sản phẩm cổng trục cần phải đặc biết chú ý các chi tiết như: tính lắp ghép đồng bộ của cổng trục với pa lăng, kích thước hình học các bộ phận của cổng trục trước khi đưa đi lắp đặt và kiểm tra tất cả các chức năng của cổng trục sau khi hoàn thiện dự án.
- Tiêu chuẩn thiết kế, chế tạo phù hợp với các tiêu chuẩn chế tạo cổng trục của Châu Âu.
- Quy trình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO và phong cách hoạt động theo mô hình của Châu Âu giúp khẳng định đẳng cấp vượt trội
B. QUÁ TRÌNH KIỂM ĐỊNH AN TOÀN CỔNG TRỤC
- CỔNG TRỤC là những thiết bị máy móc chuyên dụng để làm việc hầu như khắp mọi nơi từ các công trình, xây dựng đến các nhà máy, xí nghiệp lớn , đến các doanh nghiệp nhỏ, lẻ .
- Do thường xuyên làm việc với cường độ lớn, làm việc với tải trọng nặng từ vài tấn đến hàng trăm tấn nên công tác kiểm định an toàn được đặt lên hàng đầu để đảm bảo an toàn cho người vận hành, người xung quanh và đảm bảo quá trình làm việc xuyên suốt.
- Qua đó, theo quy định của pháp luật thì các thiết bị này phải bắt buộc thực hiện kiểm định nghiêm ngặt. Vậy nên Kiểm định cổng trục là hoạt động quan trọng và bắt buộc đối với những tổ chức ,cá nhân sử dụng .
- Chúng ta điều thấy hiện nay, việc sử dụng cổng trục trong đời sống, sản xuất củng đang rình gập nhiều mối nguy hiểm .Hầu hết các cổng trục hiện nay ở Việt Nam do các doanh nghiệp Việt Nam chế tạo hoặc một số cổng trục được nhập mới, củ từ nước ngoài về sử dụng.
- Cho nên cũng không thể không hoài nghi về chất lượng của cổng trục chúng ta đang sử dụng có được đảm bảo hay không. Nếu kỹ thuật không đảm bảo, chất lượng không tốt, dẫn đến một số tai nạn đáng tiếc xảy ra.
- Việc kiểm định an toàn cổng trục phải do đơn vị được cấp giấy chứng nhận kiểm định của cơ quan có thẩm quyền, chuyên ngành, nhân viên kiểm định và có nghiệp vụ thực hiện.
Hiện nay có nhiều đơn vị thực hiện kiểm định cổng trục, để nhanh chóng và giá thành rẻ, quý khách có thể liên hệ CÔNG TY CỔ PHẦN KIỂM ĐỊNH AN TOÀN THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ để được hỗ trợ.
- Kiểm định cổng trục là gì?
Kiểm định cổng trục hay kiểm định kỹ thuật an toàn cổng trục là quá trình đánh giá sự phù hợp tình trạng kỹ thuật của thiết bị với các tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành nhằm đảm bảo an toàn khi sử dụng thiết bị.
Kiểm định cổng trục là hoạt động bắt buộc theo quy định của cơ quan quản lý Nhà nước khi sử dụng thiết bị này.
- Lợi ích kiểm định cổng trục
- Thiết bị cổng trục nên được kiểm định định kỳ để đảm bảo được độ an toàn. Ngoài ra, tác dụng của kiểm định cổng trục còn được thể hiện qua:
- Nâng cao năng suất làm việc, lao động do hệ thống đã được kiểm tra an toàn, làm việc không bị gián đoạn.
- Kiểm định cổng trục giúp hạn chế được tai nạn nghề nghiệp. Đảm bảo an toàn cho người vận hành Từ đó, làm giảm chi phí bồi thường.
- Kiểm định cổng trục này là bằng chứng để chứng minh độ an toàn với khách hàng cũng như các đơn vị bảo hiểm.
- Đảm bảo thực hiện đúng các quy định về pháp luật.
- Đảm bảo an toàn cho hàng hóa, tránh thiệt hại cơ sở vật chất
- Tuân thủ các quy định hiện hành khi sử dụng các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động
- Những tiêu chuẩn kiểm định cổng trục
Dưới đây là một số tiêu chuẩn kiểm định được các cơ quan chức năng đưa ra nhằm quy chuẩn theo một khuôn khổ nhất định:
- QCVN 07: 2012/BLĐTBXH, Quy chuẩn Quốc gia về an toàn lao động đối với thiết bị nâng.
- TCVN 4244:2005, Thiết bị nâng thiết kế, chế tạo và kiểm tra kỹ thuật
- TCVN5206:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn đối với đối trọng và ổn trọng
- TCVN 5207:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn chung
- TCVN5209:1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn đối với thiết bị điện
- TCVN 5179:90, Máy nâng hạ – Yêu cầu thử thuỷ lực về an toàn
- TCVN9358 : 2012 Lắp đặt hệ thống nối đất thiết bị cho các công trình công nghiệp – Yêu cầu chung.
- QTKĐ 09:2016/BLĐTBXH: Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn thiết bị nâng kiểu cầu
Ngoài những tiêu chuẩn kiểm định trên, bạn có thể kiểm định theo tiêu chuẩn cao hơn của nước ngoài.
- Các hình thức kiểm định cổng trục:
4.1. Kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu
- Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của cổng trục theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn sau khi lắp đặt, trước khi đưa vào sử dụng lần đầu.
4.2. Kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ
- Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của cổng trục theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn khi hết thời hạn của lần kiểm định trước.
4.3. Kiểm định kỹ thuật an toàn bất thường
Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của cổng trục theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn khi:
- Khi sử dụng lại các thiết bị cổng trục đã nghỉ hoạt động từ 12 tháng trở lên;
- Sau khi sửa chữa, nâng cấp, cải tạo có ảnh hưởng tới tình trạng kỹ thuật an toàn của hệ thống;
- Sau khi thay đổi vị trí lắp đặt;
- Khi có yêu cầu của cơ sở hoặc cơ quan có thẩm quyền.
5. Điều kiện kiểm định cổng trục
• Cổng trục phải ở trạng thái sẵn sàng đưa vào kiểm định
• Hồ sơ, tài liệu của cổng trục phải đầy đủ
• Các yếu tố môi trường, thời tiết không làm ảnh hưởng tới kết quả kiểm định
• Các điều kiện về an toàn vệ sinh lao động phải đáp ứng để kiểm định cổng trục
- Quy trình kiểm định cổng trục
Quy trình kiểm định cổng trục được thực hiện theo các bước sau, đảm bảo độ an toàn:
Bước 1: Kiểm tra hồ sơ kỹ thuật cổng trục
• Kiểm tra hồ sơ lắp đặt
• Xem xét bản vẽ, lý lịch cổng trục
• Nhật ký vận hành, bảo trì, sửa chữa
• Hồ sơ kiểm định lần trước
Bước 2: Kiểm tra kỹ thuật
• Kiểm tra vị trí lắp đặt. Các biện pháp an toàn
• Xem xét tính đồng bộ của cổng trục, đối chiếu hồ sơ kỹ thuật
• Khám xét các cơ cấu, bộ phận (kết cấu kim loại và liên kết, các chi tiết của cơ cấu nâng hạ, cơ cấu di chuyển, đường ray, …)
• Đánh giá tình trạng kỹ thuật của các thiết bị an toàn (phanh, hạn chế hành trình, chống quá tải, tín hiệu cảnh báo di chuyển, …)
• Kiểm tra điện trở nối đất, điện trở cách điện
• Kiểm tra khuyết tật trên kim loại cơ bản và mối hàn bằng phương pháp không phá hủy (NDT)
Bước 3: Thử nghiệm
Bước này chỉ thực hiện khi các bước kiểm tra trên được coi là đạt yêu cầu. Nếu các bước kiểm tra trên đạt chất lượng đảm bảo, tiếp tục thực hiện kiểm tra vận hành thử tải:
• Thử không tải để kiểm tra hoạt động của tất cả các cơ cấu và trang bị điện, các thiết bị an toàn, phanh, hãm. Các thiết bị điều khiển, chiếu sáng, tín hiệu cảnh báo, …
• Tiến hành thử tải tĩnh ở tải trọng bằng 125%SWL
• Thử tải động ở mức 110%SWL
Bước 4: Xử lý kết quả kiểm định cổng trục
• Lập biên bản kiểm định cổng trục có chữ ký của các bên liên quan. Ghi tóm tắt kết quả kiểm định vào lý lịch cổng trục, dán tem kiểm định (khi đạt yêu cầu):
- Khi cổng trục được kiểm định đạt yêu cầu kỹ thuật an toàn. Tổ chức kiểm định cấp Giấy chứng nhận kiểm định cho cổng trục trong vòng 05 ngày làm việc.
- Khi cổng trục kiểm định không đạt các yêu cầu thì cấp cho cơ sở sử dụng thiết bị cổng trục một biên bản kiểm định không dạt và ghi rõ những lý do cổng trục không đạt yêu cầu kiểm định, kiến nghị cơ sở khắc phục và thời hạn thực hiện khắc phục.
7. Thời hạn kiểm định cổng trục.
Thời hạn kiểm định cổng trục
- Thời hạn kiểm định định kỳ là 03 năm. Đối với cổng trục có thời gian sử dụng trên 12 năm thì thời hạn kiểm định định kỳ là 01 năm.
- Trường hợp nhà chế tạo quy định hoặc cơ sở yêu cầu thời hạn kiểm định kỹ thuật an toàn ngắn hơn thì thực hiện theo quy định của nhà chế tạo hoặc yêu cầu của cơ sở.
- Khi rút ngắn thời hạn kiểm định kỹ thuật an toàn, kiểm định viên phải nêu rõ lý do trong biên bản kiểm định.
- Khi thời hạn kiểm định kỹ thuật an toàn được quy định trong các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia thì thực hiện theo quy định của quy chuẩn đó.
- Đơn vị kiểm định cổng trục
- Hiện tại ở Việt nam, lĩnh vực kiểm định kỹ thuật an toàn là hoạt động kinh doanh có điều kiện. Vì vậy, chỉ có các tổ chức và cá nhân được cơ quan có thẩm quyền cấp phép mới có đủ điều kiện để thực hiện công việc này.
- Để việc kiểm định sẽ có kết quả tin cậy, khách quan, chính xác phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của kiểm định viên cũng như các thiết bị, máy móc được sử dụng trong quá trình kiểm tra
- Chi phí kiểm định cổng trục là bao nhiêu?
Chi phí kiểm định cổng trục được Nhà nước quy định mức giá tối thiểu tại thông tư số 41/TT/2016/BLĐTBXH dựa trên công suất, tải trọng nâng mà đơn vị chế tạo đã công bố.
Quý khách có nhu cầu thực hiện kiểm định cổng trục vui lòng liên hệ chúng tôi để được tư vấn, trao đổi và báo giá chi tiết.
CTY CỔ PHẦN KIỂM ĐỊNH AN TOÀN THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ
Địa chỉ: 331/70/103 Phan Huy Ích, P14, Quận Gò vấp, TP HCM.
Số điện thoại: 028 3831 4194 . hotline: 0909 555 861
Email: kiemdinhthanhpho.net@gmail.com
Website: www.kiemdinhthanhpho.net.
